VẤN ĐÁP HỌC PHẬT

Kỳ 32

Giải đáp: Lão pháp sư Tịnh Không

Thời gian: 05/05/2006

Địa điểm: Hiệp hội giáo dục Phật-đà Hồng Kông

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Quý vị pháp sư, quý vị đồng tu, hôm nay là Phật Đản, trước tiên chúng ta niệm ba lần “Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật”, mọi người niệm theo tôi, tôi niệm một câu, các bạn niệm theo một câu. “Nam-mô Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật, Nam-mô Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật, Nam-mô Bổn sư Thích-ca Mâu-ni Phật”. Hiện tại chúng ta bắt đầu trả lời, đồng tu từ Trung Quốc tới có chín câu hỏi.

Hỏi: Câu hỏi đầu tiên nói từ xưa đến nay, người học Phật tu đạo, tình trạng đứng núi này trông núi kia rất nhiều, xin hỏi như vậy có thể thành tựu không? Nên phòng ngừa như thế nào?

Đáp: Câu này hỏi rất hay, đích thực là vấn đề tu học mấu chốt của chúng ta, mà trong buổi giảng, trong lúc giảng kinh cũng từng giảng qua rất nhiều lần. Nho và Phật, Đạo cũng không ngoại lệ, ở Trung Quốc, ở Ấn Độ xưa, tức là truyền thừa của phương Đông và phương Tây không giống nhau; người phương Đông từ xưa đến nay coi trọng sư thừa, người phương Tây không có. Thế nào gọi là sư thừa? Tức là học theo một vị thầy. Vào thời xưa, người thầy đa phần là cha mẹ chọn, không phải do chính mình, chính mình chưa có khả năng chọn lựa thầy, cho nên cha mẹ nhất định chọn vị thầy tốt tới dạy con cái của mình. Yêu cầu đối với thầy, quan trọng nhất là đức hạnh, cho nên giáo dục từ nhỏ, giáo dục đạo đức quan trọng hơn bất kỳ điều gì, tức là luân lý đạo đức.

Không quá coi trọng học thức của thầy, bởi vì dạy trẻ nhỏ, trẻ nhỏ chúng cũng chưa hiểu gì. Cho nên việc quan trọng nhất của thầy là dạy đứa trẻ điều gì? Dạy ngắt câu; tức là dạy chúng, trước đây sách thời xưa không có dấu chấm, không có ngắt câu, thầy ngắt câu ra để dạy chúng đọc, đốc thúc chúng học thuộc lòng. Điều quan trọng nhất, thầy là thân giáo, tức là lời nói cử chỉ đều là tấm gương của học trò, quan trọng nhất là thân giáo chứ không phải ngôn giáo. Ngôn giáo, tới thái học thì mới nghiên cứu thảo luận. Tiểu học, tức là tiểu học tư thục thì phải học thuộc lòng, phải học thuộc lòng tất cả những kinh điển cần phải thuộc, đây là trách nhiệm của thầy. Đức hạnh của học trò là do thầy bồi dưỡng ra, điều này quan trọng hơn bất cứ thứ gì.

Cho nên thầy, quan trọng nhất là thầy vỡ lòng, đó thực sự là ân sư. Bạn xem học trò tương lai tham gia rất nhiều kỳ thi của đất nước, thi huyện, thi tỉnh cho đến thi đình, tức là đỗ trạng nguyên, sau khi trở về nhà, việc lớn đầu tiên là cúng tế tổ tiên, báo ân đức của tổ tiên; thứ hai là phải khấu tạ thầy, đi bái thầy. Bái vị thầy nào? Bái thầy vỡ lòng. Đây là cho thấy điều gì? Cho thấy không quên gốc, thầy vỡ lòng quan trọng hơn bất kỳ người nào. Có khả năng thầy vỡ lòng là một tú tài nghèo, bản thân cho dù đạt được công danh lớn thế nào, làm chức quan lớn thế nào, tuyệt đối không dám coi thường thầy vỡ lòng của chính mình.

Phương pháp dạy học, chính là chúng tôi thường nói, nhắc nhở đồng tu, thâm nhập một môn, huân tu lâu dài, không được tùy tiện thay đổi; vừa thay đổi thì hỏng rồi, bạn sẽ không thể thành tựu, chính là thâm nhập một môn. Ví dụ bạn học một thứ, học một bộ kinh, học một bộ kinh Di-đà, học một bộ kinh Kim Cang, bạn hằng ngày học tập, học 10 năm, bạn sẽ trở thành đứng đầu thế giới. Không biết những thứ khác, nhưng môn này thì đạt trình độ cao nhất, có người nào dùng 10 năm công phu cho một môn này? Cho nên họ liền trở thành chuyên gia, chuyên gia có thể trở thành thông gia không? Có thể! Điều này trong pháp thế gian là rất khó khăn, gọi là khác nghề như cách núi, bạn thông đạt môn này, nhưng chưa chắc thông đạt môn thứ hai. Nhưng Phật pháp không giống vậy, Phật pháp là giảng tâm tánh, một môn thông rồi thì hết thảy đều thông, cho nên một kinh thông đạt, hết thảy kinh đều thông đạt, một pháp môn thông đạt, hết thảy pháp môn đều thông đạt. Bạn muốn nhanh chóng nhất, gần nhất thì đi một con đường, một con đường đi đến cùng thì toàn bộ đều thông đạt. Ví dụ nói bàn tay của chúng ta, năm môn này, bạn học một môn, một môn tới nơi này, bạn vẫn là năm môn, bạn vẫn là có trở ngại; nhưng bạn thâm nhập tới nơi này thì toàn bộ thông đạt rồi, năm môn đều thông đạt, hết thảy đều thông, không những thông pháp xuất thế gian, mà pháp thế gian cũng thông đạt, chính là phải thâm nhập.