TỊNH ĐỘ ĐẠI KINH GIẢI DIỄN NGHĨA

Tập 16

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Thời gian: Ngày 20 tháng 04 năm 2010

Địa điểm: Hiệp hội giáo dục Phật-đà Hồng Kông

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị pháp sư, chư vị đồng học, xin mời ngồi. Mời xem Đại Thừa Vô Lượng Thọ Kinh Giải, trang mười lăm, dòng thứ sáu từ dưới lên, xem từ câu thứ hai.

“Cái tâm sanh diệt của chúng sanh, chỗ nào cũng có thể duyên, chỉ không thể duyên tới bát-nhã”. Đây là nói về tâm phàm phu, chúng ta cũng gọi nó là tâm luân hồi, tuy không thể ra khỏi lục đạo luân hồi, nhưng nó có tác dụng rất lớn, chỗ nào cũng có thể duyên, có thể duyên về quá khứ, cũng có thể ảo tưởng đến tương lai, dù là cõi này hay phương khác nó đều có thể nghĩ đến. Tuy có năng lực lớn như vậy, trong kinh Phật nói: trong thì nó có thể duyên tới a-lại-da, ngoài thì có thể duyên tới hư không pháp giới, nhưng không thể duyên tới tự tánh; bát-nhã là đức năng của tự tánh, do nó không thể duyên tới tự tánh nên đương nhiên không thể duyên tới được bát-nhã. Trong kinh Hoa Nghiêm, đức Phật nói “hết thảy chúng sanh đều có trí tuệ, đức tướng của Như Lai”, điều này tâm phàm phu không duyên tới được, chính là tâm sanh diệt của chúng sanh không thể duyên tới được. Đến khi nào mới có thể duyên tới được? Kiến tánh thì sẽ duyên tới được, minh tâm kiến tánh thì sẽ duyên được, đức năng và trí tuệ trong tự tánh đều hiện tiền. “Phải đạt đến địa vị Bồ-tát Sơ địa của Biệt giáo trở lên mới có thể khế nhập”, Sơ địa của Biệt giáo là Sơ trụ của Viên giáo, kinh Hoa Nghiêm nói là từ Sơ trụ trở lên, còn Biệt giáo là từ Sơ địa trở lên, Phật giáo Trung Quốc gọi người như vậy là đại triệt đại ngộ, minh tâm kiến tánh, lúc này họ đã duyên tới tự tánh. “Mới có thể khế nhập”, khế nhập là vào tự tánh, người thông thường chúng ta gọi họ là bậc minh tâm kiến tánh.

“Lúc vô trụ liền sanh tâm, lúc sanh tâm liền vô trụ”, đây là cảnh giới minh tâm kiến tánh, sanh tâm là hiện tướng, sanh tâm gì vậy? Sanh tâm độ chúng sanh. Điều thứ nhất trong tứ hoằng thệ nguyện là “chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”, họ sanh tâm như thế nào? Chúng sanh có cảm, Phật liền có ứng. Bồ-tát Địa thượng của Biệt giáo, Bồ-tát Thập trụ của Viên giáo đều là Phật thật, trong lục tức Phật của đại sư Thiên Thai, những vị này được gọi là phần chứng tức Phật, trên họ là cứu cánh tức Phật. Cứu cánh tức Phật chỉ có một giai vị, kinh Hoa Nghiêm gọi là giai vị Diệu giác; phần chứng tức Phật có 41 giai vị, đó là Thập trụ, Thập hạnh, Thập hồi hướng, Thập địa, Đẳng giác, 41 giai vị này đều là phần chứng tức Phật, là Phật thật, không phải Phật giả. Phật trong mười pháp giới không phải là Phật thật, mà gọi là tương tợ tức Phật, rất giống, vì sao? Họ dùng a-lại-da, chưa chuyển thức thành trí. Chuyển thức thành trí rồi thì chính là Bồ-tát Địa thượng ở đây nói, họ đã kiến tánh; chưa chuyển thức thành trí tức là chưa kiến tánh. Đây là kiến thức thông thường trong Phật giáo mà chúng ta cần phải biết. Sự ứng hóa của họ, là do chúng sanh có cảm thì họ liền ứng, nên dùng thân gì để độ thì họ liền hiện thân ấy. Năm xưa ở Ấn Độ, Thích-ca Như Lai “nên dùng thân Phật để độ”, ngài liền hiện ứng thân Phật có 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp, hiện ra thân tướng này. Ở Trung Quốc, đại sư Lục tổ Huệ Năng của Thiền tông, xuất hiện vào thời Đường, cũng đại triệt đại ngộ, minh tâm kiến tánh, không khác gì Phật Thích-ca. Hiện ra cùng một cảnh giới, chỗ khác biệt là ngài hiện thân tỳ-kheo, Thích-ca Mâu-ni Phật hiện thân Phật, thân có 32 tướng tốt, 80 vẻ đẹp. Đại sư Huệ Năng ở Trung Quốc, nên dùng thân tỳ-kheo để độ, ngài liền hiện thân tỳ-kheo, thật vậy, cả đời ngài đã độ hơn 40 tỳ-kheo thành Phật, minh tâm kiến tánh, ngài dùng thân tỳ-kheo. Nói cho quý vị biết, khi ngài hiện thân, ngài là vô trụ, vô trụ có nghĩa là gì? Hiện thân tướng chẳng khác gì chúng ta, thân tướng ấy cũng sáng dậy, tối ngủ, cũng mỗi ngày phải ăn cơm, mặc áo, chẳng có gì khác; chỗ thật sự không giống là chúng ta có khởi tâm động niệm, phân biệt, chấp trước, ngài không có, do ngài không có nên gọi là vô trụ. “Nên không trụ vào đâu mà sanh tâm”, bậc Pháp thân đại sĩ ứng hóa trong thế gian, vô trụ và sanh tâm là một, không phải hai, là một sự việc, đó là ứng hóa trong thế gian. Nếu còn khởi tâm động niệm, phân biệt, chấp trước, chúng ta phải biết đó là phàm phu, phàm phu trong lục đạo, người ta nói bạn là vị Phật nào đó tái lai, là Bồ-tát nào đó tái lai thì chính mình phải hiểu rằng đó là giả, không phải thật. Giả có thể tu thành thật hay không? Có thể.