Lời Tựa 5: Biển Cả Dung Nạp Trăm Sông, Khiêm Hạ, Tự Tu Dưỡng

Phần 2 - Lão Pháp Sư Tịnh Không Mà Tôi Biết

(Thích Thắng Diệu)

4. Ngăn nắp, sạch sẽ, cẩn thận

Lão pháp sư ưa thích sự gọn gàng và sạch sẽ, bất luận là thân thể, y phục, đồ dùng hay nơi ở, tất cả đều được giữ gìn rất thanh khiết và chỉnh tề. Điều này cần có thói quen siêng năng mới có thể làm được.

Khi tôi đến Hồng Kông thân cận lão pháp sư, ngài đã 86 tuổi. Ở độ tuổi này, ngài vẫn tự mình tắm rửa, không cần người khác giúp. Lão pháp sư rất coi trọng việc giữ gìn vệ sinh cơ thể; nếu vì quá bận hoặc đi xa mà không thể tắm được, thì sáng hôm sau ngài nhất định sẽ lau người, dùng khăn nóng lau sạch từ đầu đến chân.

Lão pháp sư có một thói quen, được hình thành từ khi còn trẻ, đó là sau khi tắm và lau khô người, ngài sẽ dùng khăn lau đồ đạc để lau khô tường và sàn nhà tắm. Vì vậy, sau khi lão pháp sư tắm xong, bên trong phòng tắm luôn khô ráo, không thấy giọt nước nào còn sót lại. Mục đích ngài làm như vậy là vì quý trọng đồ vật. Nếu giữ cho các bộ phận bằng kim loại như vòi nước, vòi sen luôn khô ráo thì sẽ không bị rỉ sét. Tường và sàn nhà nếu được giữ khô, thì bề mặt sẽ không để lại vết ố nước hay đổi màu. Lúc giảng kinh, lão pháp sư từng tự hào kể rằng: trước đây ngài mượn nhà người khác để ở, vài năm sau trả lại, chủ nhà khen rằng ngôi nhà vẫn được giữ gìn như mới! Dù nghe lão pháp sư kể như vậy, nhưng nếu không tận mắt chứng kiến thì rất khó để cảm nhận được, về phương diện quý trọng nhà cửa và vật dụng, ngài kỹ lưỡng cỡ nào! Vì thế, câu “giữ gìn như mới” là lời chân thật, không phải lời phóng đại.

Mỗi bộ quần áo trong tủ, lão pháp sư đều xếp gọn gàng, treo lên ngay ngắn. Trước khi ra ngoài, mỗi bộ quần áo đều được trải phẳng trên giường trước, gấp gọn gàng rồi mới xếp ngay ngắn vào trong vali. Sách trên kệ, văn phòng phẩm trên bàn làm việc, thậm chí những đồ linh tinh trong tủ đều được để ngăn nắp. Lão pháp sư đôi lúc tự than rằng: “Tôi già rồi, không cách nào sắp xếp đồ đạc gọn gàng như trước được”, thế nhưng chúng tôi thấy đồ của lão pháp sư vẫn được sắp xếp rất gọn gàng. Thật ra là ngài muốn nhắc nhở những người làm thị giả như chúng tôi, nên giúp ngài sắp xếp đồ đạc cho gọn gàng. Nhưng tôi rất hổ thẹn, về phương diện này, bản thân tôi luôn làm chưa đủ tốt! Nghe các thị giả trước đây kể lại, lão pháp sư trước kia đối với sự sắp xếp đồ đạc, có yêu cầu rất nghiêm khắc, nhất định phải sắp xếp ngăn nắp, trật tự. Nhưng sau khi tuổi cao, yêu cầu của ngài cũng trở nên nhẹ nhàng hơn. Nghe những lời này, tôi cảm thấy phước báo của mình không đủ, không có cơ hội tiếp nhận sự yêu cầu nghiêm khắc, đồng thời cũng cảm nhận được lòng từ bi và bao dung của lão pháp sư.

Lão pháp sư làm việc rất nghiêm cẩn. Ngài có một thói quen: mỗi lần rời khỏi phòng, trước khi đóng cửa, nhất định sẽ quay đầu lại nhìn căn phòng một lượt, rồi mới đóng cửa. Tôi nghĩ, lão pháp sư làm vậy là để xác nhận xem cửa sổ đã đóng kỹ chưa, đồ đạc xếp ngăn nắp chưa, có quên mang theo đồ gì không v.v.. Một số người sau khi ra khỏi nhà rồi, mới phát hiện quên mang giấy tờ; chuyện như vậy chưa từng xảy ra với lão pháp sư, ít nhất là trong gần 8 năm tôi theo hầu, chưa từng thấy qua.

Sự cẩn trọng của lão pháp sư cũng thể hiện trong cách ngài xử sự. Một lần ở nước ngoài, có người muốn giới thiệu ngài gặp một nhân vật trong giới tôn giáo. Thông thường, lão pháp sư rất hoan hỷ gặp gỡ bạn bè thuộc các tôn giáo khác, vì ngài mong muốn thúc đẩy tôn giáo hòa hợp. Nhưng lần đó, ngài đã từ chối một cách khéo léo, vì người đó có liên quan đến vấn đề chính trị nhạy cảm.

Bình thường lão pháp sư cũng tránh liên quan đến chính trị. Khi có kỳ bầu cử, có người muốn lão pháp sư bày tỏ sự ủng hộ với một ứng cử viên nào đó, ngài đều khéo léo từ chối. Tôn giáo không nên dính líu đến chính trị, đó là cách làm sáng suốt.

5. Khuyến khích tinh tấn

Sự tinh tấn của lão pháp sư thật khiến người ta cảm động. Năm 2012, khi tôi thân cận lão pháp sư, ngài đã 86 tuổi. Đôi khi trong lúc giảng kinh, lão pháp sư cảm thán rằng mình đã già rồi. Ngài nói: “Trước đây tôi không biết mệt là gì; sau 85 tuổi thì không còn được [như trước nữa], đã cảm thấy mệt”. Cho dù như vậy, chúng tôi vẫn cảm thấy lão pháp sư tràn đầy năng lượng. Khi đó, ngài kiên trì mỗi ngày giảng kinh hai thời, sáng một lần, chiều một lần, mỗi lần hai tiếng. Người thông thường có lẽ không cách nào cảm nhận được việc nói liên tục trong hai tiếng là như thế nào; chỉ có người từng luyện tập phúc giảng mới biết, khi giảng đến hơn một tiếng, sẽ xuất hiện tình trạng miệng khô, lưỡi khô, giọng nói khàn đi. Điều này là do nói liên tục làm cho lượng nước trong khoang miệng và cổ họng bốc hơi, nước bọt lại tiết ra không kịp; lúc này tốt nhất là nên uống một ít nước. Nhưng lão pháp sư khi giảng kinh thì không uống nước, trừ khi có cơn ho xuất hiện, đây quả là một loại thử thách đối với cơ thể. Các cư sĩ hộ pháp không đành lòng nhìn ngài vất vả như vậy, họ thường nghĩ cách khiến lão pháp sư giảm bớt một buổi giảng kinh. Thế nhưng lão pháp sư vô cùng kiên trì, chỉ cần không có việc gì đặc biệt, mỗi ngày nhất định phải giảng kinh hai thời.