THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 71

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 05/08/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị đồng học, chào mọi người! Mời xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 28, đoạn này chỉ có một câu:

Át ác dương thiện.

遏惡揚善。

Ngăn chặn điều ác, tuyên dương điều thiện.

Trong chú giải, vừa mở đầu nói rất hay: “Nguồn gốc điều ác của con người chẳng phải bổn tánh tạo thành. Do vì tập nhiễm đã sâu, cuồn cuộn chẳng ngăn nổi! Hoặc là biết rõ mà cố phạm, hoặc do không biết mà lỡ làm. Xét theo điều đã hình thành thì tội án tạo ra ngập trời, nhưng nguồn gốc ban đầu chỉ do một niệm sai lầm!” Mấy câu nói này, chúng ta cần phải lắng lòng tư duy, thể hội thật kỹ. Trung Quốc vào thời xưa, trẻ con đi học, có lẽ bộ sách đọc đầu tiên chính là Tam Tự kinh. Vừa mở đầu Tam Tự kinh liền nói “người ban đầu, tánh vốn thiện; tánh gần nhau, tập xa nhau”, ý nghĩa hoàn toàn tương đồng với đoạn này.

Con người tại sao lại tạo ác? Tánh người vốn dĩ là thiện, thiện này không phải là thiện của thiện ác; thiện của thiện ác đã là nghĩa thứ hai, không phải nghĩa thứ nhất. Cho nên, đại thánh Khổng tử của nhà Nho nói “tánh gần nhau”, nhưng Tuân tử, Mạnh tử thì nói đó chính là “tập xa nhau”. Mạnh tử chủ trương tánh thiện, Tuân tử nói tánh ác, “thiện ác” này là đối lập nhau, là tập tánh, không phải bổn tánh. Cái mà Khổng tử nói là bổn tánh, bổn tánh của tất cả chúng sanh đều giống nhau. Trong Phật pháp nói thập pháp giới y chánh trang nghiêm là cùng một tâm tánh. Tạo thiện, tạo ác đều là tập tánh, cho nên chỗ này nói về “nguồn gốc điều ác của con người”, chính là nguồn gốc của tạo ác, không phải tự tánh.

Chư Phật Bồ-tát minh tâm kiến tánh, không những tuyệt đối không tạo ác, nói với quý vị, ý niệm ác cũng không có, không những không có ý niệm tạo ác mà ý niệm hành thiện cũng không có. Tại sao vậy? Vì tập khí đã đoạn hết. Hành thiện, tạo ác là tập khí, chúng ta nói là “tập tánh”, tập quen thành tự nhiên. Loại tập tánh này không phải một đời bồi dưỡng nên, mà đời đời kiếp kiếp trong đời quá khứ, từ vô thỉ kiếp đến nay dưỡng thành, dưỡng thành thói quen. Người không biết cho rằng là thiên tánh, chỉ có người triệt để giác ngộ, minh tâm kiến tánh mới biết ở trong thiên tánh không có. Từ đâu mà có vậy? Tập tánh huân thành, “tập nhiễm đã sâu”, vô lượng kiếp đã khởi huân tập. Phàm phu không thể làm Phật, không thể làm Bồ-tát chính là do tập tánh này làm chướng ngại. Ở đây dùng chữ “tập nhiễm”, dùng rất hay, loại tập khí này trong vô lượng kiếp đã ô nhiễm chân tánh của mình, thế nên tạo tác vô lượng vô biên tội nghiệp. Khi tạo tội, có khi bản thân biết, biết chính là biết rõ mà cố phạm; có khi không biết, không biết việc tạo tác là tội nghiệp. Cho dù bạn biết hay là không biết, ở đây nói nếu như truy cứu nguồn gốc của nó thì đó là “một niệm sai lầm”. Một niệm sai lầm chính là nhà Phật gọi là “một niệm mê hoặc”.

Tại sao bị mê? Tập nhiễm quá sâu. Thánh hiền thế xuất thế gian dạy chúng ta sửa lỗi, dạy chúng ta quay đầu. Quay đầu từ đâu? Quay đầu từ tập nhiễm, đây mới là quay đầu thật sự, triệt để quay đầu. Thế nhưng quay đầu cũng phải có chỗ bắt tay, điều mà trong kinh Lăng-nghiêm gọi là “tối sơ phương tiện”, chúng ta bắt tay làm từ đâu? Bốn chữ này chính là dạy chúng ta phương pháp bắt tay. Bốn chữ này sâu cạn đều không cùng tận. Chúng ta sơ học thì công phu cạn, đến địa vị Bồ-tát thì công phu đó sâu rồi. Ác phải dùng sức ngăn chặn, cũng chính là nói phải khắc phục nó, phải đè nó xuống. Đè cái gì xuống? Ác, ác niệm, ác hạnh. Không những là hành vi ác chúng ta phải khống chế, không thể tạo tác; mà ý niệm ác cũng không thể có. Ác niệm, không phải vô minh thì là vọng tưởng, những thứ này hại chúng ta đời đời kiếp kiếp chịu khổ, chịu nạn ở trong lục đạo. Khổ nạn không phải người khác gây ra cho ta, là bạn tự làm tự chịu, chính là bạn khởi tâm động niệm không tương ưng với tự tánh, nếu như tương ưng với tự tánh, trong tự tánh không có thiện ác, tự tánh là thanh tịnh. Cho nên không những là ác niệm tổn hại chúng ta, mà thiện niệm cũng tổn hại. Phật ở trong kinh đã nói rất rõ ràng, ác niệm cảm được quả báo ba đường ác, thiện niệm cảm được quả báo ba đường thiện, ba đường thiện và ba đường ác chính là lục đạo luân hồi.