THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 49

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 06/07/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị đồng học, chào mọi người! Cảm Ứng Thiên Vựng Biên nói rõ chân đế của hai chữ “trung hiếu” này, đã dùng số lượng trang rất lớn, trong đây có trích dẫn một câu nói: “Nghiêu Thuấn dùng lòng nhân để trị vì thiên hạ, mà dân chúng đều vâng theo”, câu nói này rất đáng để chúng ta suy nghĩ thật kỹ. Sự thật đã nói rõ, việc xã hội an định, quốc gia giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc là có quan hệ lớn nhất với người lãnh đạo. Nếu như có một người lãnh đạo hiền minh, có thể chỉ dạy trăm họ thì thiên hạ đại trị, sự thật này chúng ta đọc thấy trong lịch sử, trong lịch sử có ghi chép tường tận. Vào thời xưa, những vị đế vương này tại sao có thể làm được? Ngày nay, dân chủ mà chúng ta tôn sùng tại sao không thể làm được? Đây lại là điều đáng để chúng ta suy nghĩ kỹ. Người lãnh đạo vào thời xưa, những quốc gia khác chúng ta không bàn đến, chỉ nói ở Trung Quốc, đều được tiếp nhận qua giáo dục tốt đẹp nhất. Đế vương muốn bồi dưỡng người nối nghiệp họ thì phải lao tâm khổ tứ đi tìm kiếm vị thầy giỏi nhất trong và ngoài nước; đạo đức, học vấn, kinh nghiệm đều hơn hẳn người thông thường. Chọn những người này đến chỉ dạy người nối nghiệp, đến dẫn dắt người nối nghiệp, để người nối nghiệp có thể tiếp nhận được giáo dục thánh hiền, thật sự hiểu được đạo lý lớn của việc làm vua, làm cha mẹ, làm thầy, cho nên xây dựng một chính quyền có thể duy trì mấy trăm năm mà không suy. Đế vương cuối triều đại quên mất lời giáo huấn của thầy, buông thả dục vọng, tùy thuận tập khí phiền não thì quốc gia này liền bị diệt vong.

Trị quốc như vậy, trị gia cũng không ngoại lệ. Gia đình muốn hưng vượng, muốn đời đời có thể tương truyền thì dựa vào cái gì? Con em tốt, con cháu tốt. Con em tốt, con cháu tốt cũng là thành tựu từ trong bồi dưỡng giáo dục, nếu như không dày công bồi dưỡng thì cũng là không làm được. Cho nên cha mẹ hiền minh thì nhất định mong muốn con cái tiếp nhận giáo dục tốt nhất, ngày nay người làm cha mẹ không phải không có cái tâm này, nhưng mà quan niệm của chúng ta đã sai lầm. Ngày nay giáo dục được tiếp nhận là giáo dục khoa học kỹ thuật, giáo dục chủ nghĩa công lợi, giáo dục này không thể gìn giữ gia đình. Vào thời xưa, người thế hệ trước bồi dưỡng con em là lấy giáo dục thánh hiền. Đặc sắc của giáo dục thánh hiền, thứ nhất là giúp họ hiểu rõ quan hệ giữa người với người, đây là đại học vấn, đây là trí tuệ cao cấp. Người với người rốt cuộc là quan hệ gì? Nói đến tột cùng thì người với người là quan hệ một thể. Đạo lý, sự thật này có ai biết? Ngày nay chúng ta nói ra, người ta nghe xong sẽ bật cười lớn tiếng, nói đầu óc của chúng ta có vấn đề, đó đúng như lời Lão tử nói: “Kẻ thấp kém nghe đạo sẽ cười to, không cười thì không đủ gọi là đạo.”

Đạo lý này, nhà Nho và nhà Đạo có nói đến, thế nhưng nói tường tận nhất là ở trong kinh luận Đại thừa của nhà Phật, nói với chúng ta: “Tất cả chúng sanh trong hư không pháp giới cùng với ta là một thể.” Cho nên, đại thánh đại hiền khi nhìn thấy tất cả chúng sanh tâm hạnh lương thiện, hạnh phúc mỹ mãn thì rất hoan hỷ; khi nhìn thấy chúng sanh tạo nghiệp đang chịu khổ báo thì đều đau lòng, đều rơi lệ. Đây là nhân tâm, tâm nhân từ, đây là lưu lộ của chân tình; chân tình không phải tình cảm, chân tình là tánh tình. Xã hội Trung Quốc thời xưa thường nói “tánh tình trung nhân”, không phải cảm tình trung nhân. Cảm tình trung nhân biến hóa vô thường, tánh tình trung nhân ở trong Phật pháp là Phật Bồ-tát, các ngài biết được đúng sai chân thật, tà chánh chân thật, lợi hại chân thật, việc mà các ngài hành là đạo, là nghĩa, nhà Nho gọi là “đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ”, ở trong cảm tình đều không có những điều này. Nếu như cảm tình thuận với “đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ”, không trái với “đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ” thì cảm tình này chính là tánh tình. Ở trong giáo dục xã hội hiện nay, người biết được không nhiều, người giảng thì càng ít hơn, hơn nữa thông thường đại chúng cho rằng cách nói này đã lạc hậu, đã lỗi thời. Tôi nghe thấy những lời này cũng gật đầu: “Không sai, là lạc hậu, là lỗi thời rồi!” Tại sao vậy? Đây là tư tưởng của thời đại thái bình, tư tưởng của thiên hạ đại trị. Ngày nay đã đem những tư tưởng, lý niệm này vứt bỏ đi, kết quả tạo thành là thế giới động loạn, tai nạn bất thường sẽ diễn biến không cách gì tưởng tượng nổi, toàn bộ xã hội loài người phải chịu khổ nạn cực lớn.