THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN
Tập 46
Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không
Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore
Thời gian: 03/07/1999
Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu
Quý vị đồng học, chào mọi người! Mấy ngày nay, chúng ta đều đang bàn về hai chữ “trung hiếu” này. Hai chữ này, nói thật ra người nhận thức được không nhiều, người có thể thật sự thể hội được nghĩa thú của hai chữ này biểu thị thì ngày càng ít. Chúng tôi cũng do hạn chế bởi thời gian, chỉ có thể làm một giới thiệu đơn giản vắn tắt, làm một gợi ý đơn giản như vậy. Nếu như quý vị có thể tỉ mỉ mà thể hội thì hai chữ này đã bao gồm tất cả Phật pháp. Không chỉ là những gì Thích-ca Mâu-ni Phật nói trong 49 năm, thậm chí tất cả pháp mà mười phương ba đời hết thảy chư Phật Như Lai nói đều không thể vượt qua hai chữ này. “Hiếu” là nói về thể tướng của tất cả chúng sanh trong hư không pháp giới, “trung” là nói về đại dụng của nó. Nếu dùng đề kinh của kinh Hoa Nghiêm để nói, thì hai chữ “trung hiếu” này chính là “đại phương quảng” trên đề kinh, chữ “trung” này chính là “Phật hoa nghiêm”, “hiếu” là “đại phương quảng”, trung chính là Phật hoa nghiêm. Cho nên, hàm nghĩa của hai chữ này sâu rộng vô tận, chúng ta phải thể hội thật kỹ, kinh điển của đại tạng giáo mà Thích-ca Mâu-ni Phật nói trong 49 năm chính là phát huy tường tận hai chữ này. Hai chữ “trung hiếu” này làm được viên mãn rồi thì chính là vô thượng Bồ-đề, chính là quả địa Như Lai cứu cánh. Mỗi người thành thánh thành hiền, gia đình hòa hợp, xã hội bình yên, tất cả chúng sanh đều có thể chung sống hòa mục, rời khỏi hai chữ này thì đều không làm được, cho nên hai chữ này chúng ta nhất định không được lơ là.
Cổ nhân nói: “Một nhà nhân, một nước nhân”, “nhân” là “nhân” của nhân ái. Chữ “nhân” (仁) này cũng là hội ý, là ý nghĩa gì? Nhân ái chính là chúng sanh, cho nên biểu thị của chữ này là hai người, không phải một người; có ta còn có người khác, ta và người là một thể, ta và người không hai, đây là ý nghĩa biểu thị của chữ nhân. Tông môn có một câu nói: “Biết được một, muôn việc xong”, Phật pháp thường nói: “Vào pháp môn không hai”, thật sự “biết được một”, “vào pháp môn không hai” thì người này mới là nhân giả. Nhà Phật gọi người thì gọi là nhân giả, cách xưng hô này là vô cùng tôn kính, Phật ở trong kinh điển gọi Bồ-tát là nhân giả. Chúng ta hãy xem từ trên mặt chữ, người nhân từ, chỉ có Bồ-tát mới là “từ bi làm gốc, phương tiện làm cửa.” Chúng ta muốn một nhà đều làm được nhân ái, quý vị phải biết ý nghĩa của “nhân ái” so với “thân ái” lại không giống nhau. “Thân ái” là xây dựng từ trên tình, cảm tình sâu dày; còn “nhân ái” là xây dựng từ trên lý, biết được ta và người không hai, vạn pháp nhất thể, tâm thương yêu đó là từ trên lý, từ trong tâm tánh lưu lộ ra, đó là yêu thương chân thật, vĩnh hằng bất biến. Người khác yêu thương ta, ta cũng yêu thương họ; người khác không yêu thương ta, ta vẫn yêu thương họ; người khác dùng thiện tâm đối với ta, ta cũng dùng thiện tâm đối với họ; người khác dùng tâm bất thiện đối với ta, ta vẫn dùng thiện tâm đối với họ. Đó là Bồ-tát, đó là nhân ái, không phải thân ái mà thông thường nói có thể sánh bằng.
Tình thì có nhiều biến đổi, cho nên tâm yêu thương sanh ra từ tình là vô thường, yêu sẽ biến thành ghét, sẽ biến thành hận. Những sự việc này, tôi nghĩ quý vị đồng tu đều rất dễ dàng hiểu được, trong xã hội hiện nay, mọi người xem thử thì sẽ biết ngay, có bao nhiêu người lúc mới kết hợp là bạn tốt? Khi nam nữ kết hôn, ân ái biến thành vợ chồng, thế nhưng chẳng bao lâu đã ly hôn, biến thành oan gia, biến thành đối đầu, bạn bè biến thành thù địch, quá nhiều, quá nhiều rồi. Nguyên nhân do đâu? Sự kết hợp của ân ái là cảm tình, bên ngoài xem thấy rất đẹp, nhưng vấn đề bên trong thì phức tạp, cho nên nó không phải là vĩnh cửu. Tâm thương yêu của Phật Bồ-tát là vĩnh hằng bất biến, tại sao vậy? Trong ngoài nhất như; bên ngoài là bình đẳng, bên trong là thanh tịnh, không có vấn đề. Đây là tự tánh của chúng ta, đây mới là mặt mũi xưa nay của chúng ta. Học Phật chẳng qua là khôi phục tự tánh, khôi phục lại mặt mũi vốn có mà thôi. Ngày nay thế giới bất bình, nhân tâm bất bình. Tâm ta bình thì thế giới của ta sẽ bình, dùng tâm bình đẳng, cái nhìn bình đẳng của ta để thanh tịnh pháp giới, nhập pháp giới chúng sanh, được đại tự tại, Hoa Nghiêm nói “pháp giới vô chướng ngại”. Đây hoàn toàn là sự tu dưỡng của cá nhân, cả đời tràn đầy trí tuệ, tràn đầy nhân từ; quý vị nghĩ xem, như vậy hạnh phúc biết bao, viên mãn biết bao, giá trị ý nghĩa của đời người là ở chỗ này.