THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 42

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 29/06/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị đồng học, chào mọi người! Cảm Ứng Thiên Vựng Biên nói về chữ “trung”, trong chú giải tổng cộng có 43 điều, đại đa số đều là liệt kê sự tích tận trung của các ngành, các nghề trong nhiều đời để chúng ta làm tham khảo, cung cấp cho chúng ta học tập; người tu đạo, người học Phật cần phải tận trung như thế nào, tận hiếu như thế nào, đối với hai chữ “trung hiếu” phải có cách nhìn như thế nào, phần trước đã nói qua với qúy vị rồi. Hai chữ này đều thuộc về hội ý, chúng ta từ trên phù hiệu này phải thể hội được nghĩa chân thật ở trong đó. Hình dáng của chữ “trung” này là “trung” và “tâm”, cũng chính là tâm khởi tác dụng phải giữ gìn trung đạo, nhà Phật nói trung đạo đệ nhất nghĩa đế, nhà Nho nói trung dung. Cho nên phải biết dùng trung, trong pháp thế gian chính là thánh hiền, trong Phật pháp chính là Phật Bồ-tát, thánh nhân thế gian và thánh nhân xuất thế gian biết dùng trung. Thánh nhân thế gian dùng trung là dùng cái tương tự với trung, nếu như chúng ta dùng Lục tức của Thiên Thai để nói thì đó là “tương tự tức trung”; đại thánh thế gian cũng có thể làm được “phần chứng tức trung”. Nhưng trong Phật pháp, chư Phật Bồ-tát như trong kinh Hoa Nghiêm nói về 41 giai vị Pháp thân Đại sĩ, có thể nói các ngài đã đạt đến “cứu cánh tức trung”. Từ lời nói này của tôi quý vị hãy thể hội ý nghĩa này, là trung đạo cứu cánh viên mãn. Trung thì không lệch, trung thì không cong.

Tại sao chúng ta nói chư Phật Bồ-tát dùng trung cứu cánh viên mãn hơn thánh nhân thế gian? Vì tâm của Phật Bồ-tát xác thực là tận hư không khắp pháp giới, đạo lý chân tướng sự thật này, thánh nhân thế gian chưa đạt đến. Thánh nhân thế gian là nói về thiên hạ, trên thực tế là chỉ cho trái đất này, lấy thiên hạ làm tâm, thật sự có thể yêu thương người thế gian. Nhưng tâm lượng của Phật Bồ-tát là khắp hư không pháp giới, bởi vì các ngài biết hư không pháp giới, tất cả chúng sanh là duy tâm sở hiện, hay nói cách khác chính là tướng phần của tâm. Tâm không có tướng, nhưng nó có thể hiện tướng, cho nên tướng là tướng phần của tâm. Đối với phàm phu, tướng phần cảm quan của sáu thức chúng ta hiện nay là duy thức sở hiện, chúng ta gọi duy thức sở hiện là vọng tướng, cho nên trong kinh Kim Cang nói: “Phàm những gì có tướng đều là hư vọng.” Ngoài vọng tướng ra còn có chân tướng hay không? Phật nói có! Chân tướng là nhất chân pháp giới, thế giới Hoa Tạng là nhất chân pháp giới, thế giới Cực Lạc cũng là nhất chân pháp giới. Quý vị từ trong ngôn từ này có nghe ra ý nghĩa trong đó hay không? Nếu bạn thật sự nghe ra được thì bạn sẽ hiểu rõ thôi. Tướng không có chân, vọng; nói chân, nói vọng là Phật phương tiện nói, không phải chân thật nói. Tại sao không thể nói là chân, là vọng vậy? Bởi vì trong tâm tánh không có tướng thì làm sao có thể nói chân, làm sao có thể nói vọng? Nếu như bạn nhất tâm thì tướng hiện sẽ là nhất chân; nếu như bạn có hai tâm, ba ý thì tướng hiện sẽ là vọng tướng. Bạn có nghe rõ ràng hay không? Tướng là tâm hiện, là thức biến, cho nên nói tất cả hiện tượng từ tâm tưởng sanh, đây là chân lý, là chân tướng sự thật.

Nếu như bạn thể hội được thì bạn sẽ khẳng định những gì mà Phật nói ở trong kinh là “y báo tùy theo chánh báo chuyển”. Chánh báo là gì? Chánh báo là tâm, y báo là cảnh giới, cảnh giới nhất định tùy theo tâm niệm mà chuyển biến, cho nên Phật Bồ-tát ở trong cảnh giới có thể làm chủ tể. Phàm phu không hiểu đạo lý này, cũng không biết chân tướng sự thật này, cho nên tâm bị cảnh chuyển. Nghe nói thế gian này có tai nạn thì lo sợ bất an, lo nghĩ mọi bề, tại sao vậy? Tâm tùy cảnh chuyển, vậy là không tự tại rồi, khổ không nói nên lời. Chư Phật Bồ-tát, bạn hỏi các ngài có tai nạn hay không? Không có! Tại sao không có vậy? Các ngài không những không có tâm bất thiện, mà cũng không có hai niệm, vĩnh viễn sống trong nhất tâm, cho nên cát hung họa phước mà người thế gian chúng ta nói đến, các ngài đều không có, khổ - lạc - ưu - hỷ - xả mà người thế gian thọ nhận các ngài cũng không có, đây là biết dùng trung, đây chính là trung tâm. Người thế gian chúng ta nói tận trung, “tận trung” là gì? Trung đã dùng đến cực điểm, dùng được cứu cánh viên mãn gọi là tận trung. Thật sự làm trung đến cứu cánh viên mãn, hiếu cứu cánh viên mãn là trên quả địa Như Lai; Đẳng giác Bồ-tát còn có một phẩm vô minh chưa đoạn, trung hiếu của họ vẫn thiếu một phần, vẫn chưa làm đến cứu cánh viên mãn, đây là Phật pháp nói về trung hiếu có chỗ khác biệt với thế pháp.