THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 36

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 23/06/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị đồng học, chào mọi người. Hôm qua giảng đến “tích đức lũy công”, trong phần trích dẫn sách Liễu Phàm Tứ Huấn, chúng ta nói đến mục “cứu người lúc nguy cấp” của tùy duyên giúp người. Hôm nay, tiếp theo là “khởi xướng xây dựng công trình lợi ích lớn”. Phàm là có lợi ích cho xã hội, có lợi ích cho chúng sanh, đây đều là lợi ích chân thật. Nhưng thế nào gọi là lợi ích lớn? Điều này có quan hệ mật thiết với mục “cứu người lúc nguy cấp” đã nói ở phía trước; hay nói cách khác có thể cứu giúp chúng sanh nguy cấp là lợi ích lớn, có thể phòng ngừa đủ thứ tai họa, đó là lợi ích lớn. Giúp đỡ chúng sanh, nhất định phải biết phòng hoạ khi chưa xảy ra. Thế nào mới thật sự biết phòng họa? Cần phải có trí tuệ, hiểu biết phải phong phú. Thế là chúng ta liền nghĩ đến giáo dục mới là lợi ích lớn nhất. Từ trên thành quả của nó mà nhìn, thời xưa ở Trung Quốc, Khổng Lão Phu Tử dùng thân phận bình dân để làm giáo dục, tuy rằng đời sống vật chất của cả đời ngài là tương đối thanh bần, nhưng việc ngài làm là việc tốt chân thật, không những ảnh hưởng đương đại, ảnh hưởng lịch sử, mãi cho đến ngày nay sức ảnh hưởng của nó vẫn tồn tại. Không những không bị mất đi, mà xem thấy có vẻ như đang dần dần mở rộng. Quý vị nghĩ xem, lợi ích như thế nào mà có thể ảnh hưởng đến ngàn năm muôn đời như vậy? Cũng không thấy cách thức nào khác nữa, chỉ có giáo dục mới có thể sanh ra sức ảnh hưởng sâu xa như vậy.

Ở Ấn Độ xưa, Thích-ca Mâu-ni Phật là một tấm gương tốt, cũng là làm công tác giáo dục xã hội. Việc mà Khổng Tử và Phật-đà làm là một việc giống nhau, sức ảnh hưởng không thể nghĩ bàn như nhau. Bởi vì sự việc này thật sự có thể giúp người đoạn ác tu thiện, phá mê khai ngộ, có thể tránh được hết thảy tai nạn cho chúng sanh, thiên tai nhân họa cũng có thể tránh khỏi. Nếu nói tai nạn do con người tạo ra có thể tránh khỏi thì mọi người sẽ gật đầu, sẽ tin tưởng; nhưng tai họa tự nhiên, người Trung Quốc chúng ta gọi là thiên tai, cũng có thể tránh khỏi hay sao? Nhà Phật nói có thể. Vì sao vậy? “Y báo tùy theo chánh báo chuyển”, tâm người đoan chánh, hành vi đoan chánh thì hoàn cảnh sống của chúng ta cũng theo đó mà đoan chánh, đây chính là nói rõ thiên tai sẽ tùy theo tâm người mà sanh ra biến đổi. Chúng sanh không hiểu rõ đạo lý này, trong tâm suy nghĩ là niệm ác, việc tạo tác là hạnh ác thì sẽ chiêu cảm đến rất nhiều thiên tai nhân họa. Cho nên muốn khiến hết thảy chúng sanh lìa khổ được vui thì biện pháp duy nhất chính là giúp chúng sanh phá mê khai ngộ. Vậy là chúng ta biết được việc “khởi xướng xây dựng công trình lợi ích lớn” thì điều quan trọng nhất là giáo dục.

Nhưng nền giáo dục này, chúng ta cũng phải dùng lời của người nước ngoài để nói, vì người đời thường hay mê tín, nói rằng “trăng nước ngoài sáng hơn”. Vào thập niên 70, Tiến sĩ Toynbee nước Anh đã nói: “Có thể giải quyết vấn đề của thế kỷ 21 chỉ có Phật pháp Đại thừa và học thuyết Khổng Mạnh”, đây là người nước ngoài nói. Chúng ta từ chỗ này thể hội được chỉ có giáo dục của Phật-đà và giáo dục của nhà Nho mới có thể tạo nên lợi ích lớn nhất, giúp đỡ hết thảy chúng sanh khổ nạn. Ai đi làm vậy? Người giác ngộ phải đi làm. Không có năng lực làm, nếu có mấy người chí đồng đạo hợp muốn học thì dạy ba người, dạy năm người, dạy tám người, mười người đều được. Chỉ cần bản thân thật sự hiểu rõ rồi, toàn tâm toàn lực đi làm, quyết không cầu danh văn lợi dưỡng, nhất định không cầu tự tư tự lợi. Chúng ta phải biết, Thích-Ca Mâu-Ni Phật năm xưa ở vườn Lộc Dã cũng chỉ dạy có năm người, khởi nghiệp từ năm tỳ-kheo. Chân thật là cùng người làm việc thiện, chân thật là thành toàn việc thiện của người thì tự nhiên có một số người chí đồng đạo hợp đến cùng nhau học tập. Cho nên, Thế Tôn năm xưa giáo hóa, số người dần dần càng ngày càng nhiều, chúng ta đọc thấy ở trong kinh điển là 1.255 người, đây là lúc Thế Tôn dạy học, lúc học trò đông nhất là có nhiều như vậy.