THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN
Tập 172
Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không
Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore
Thời gian: Năm 2000
Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu
Chư vị đồng học, chào mọi người! Mời xem Cảm Ứng Thiên đoạn thứ 96:
Khí thuận hiệu nghịch, bội thân hướng sơ.
棄順效逆。背親向疏。
Bỏ điều thuận thảo, theo điều trái nghịch; bỏ mặc người thân, ngả theo người ngoài.
Đây đều là hạnh ác. Trong chú giải dẫn dụng giáo huấn của người xưa: “Đời Chu, Thạch Thác người nước Vệ nói rằng: vua nghĩa - tôi trung, cha từ - con hiếu, anh thương - em kính; đó là sáu điều thuận”, nói thuận, nói nghịch, đều nói được vô cùng cụ thể, đây là những gì nhà Nho nói. Nhà Phật nói càng sâu hơn, nói càng thấu triệt hơn, nhà Phật lấy pháp tánh làm tiêu chuẩn, nhà Nho thì lấy “đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ” làm tiêu chuẩn, đây là thông thường nói pháp thế gian và pháp xuất thế gian khác biệt ở chỗ này. Người có thể thuận theo pháp thế gian thì được phước báo thế gian, có thể thuận pháp tánh thì được phước báo xuất thế gian không gì sánh bằng. Xuất thế gian thì Phật đã nói rất nhiều, chúng ta phải hiểu rằng xuất thế gian không rời thế gian, nhất định bao gồm thế gian, thế nhưng pháp thế gian thì không thể bao gồm xuất thế gian. Ở trong đây còn có sự khác biệt sâu cạn rộng hẹp, rộng có thể bao hàm hẹp, sâu có thể bao hàm cạn, chúng ta phải biết đạo lý này. Phật-đà thường dạy chúng ta, căn bản của tu hành là tam phước, lục hòa, đây là đại căn đại bản. Mười một câu trong tam phước nếu chúng ta có thể tùy thuận thì đây là hướng đạo, hướng về đại đạo Bồ-đề; nếu như chúng ta trái nghịch thì chẳng những thiện pháp thế gian không thể thành tựu, mà vĩnh viễn đọa trong tam đồ. Những sự lý này các đồng tu chúng ta đều rất rõ ràng.
Gốc rễ của thuận nghịch là ở hiếu kính, “hiếu dưỡng cha mẹ, phụng sự sư trưởng”, hai câu này là căn bản của thế xuất thế gian mà đại thánh đại hiền dạy cho chúng ta, tùy thuận pháp tánh, tùy thuận “đạo, đức, nhân, nghĩa, lễ”. Chư Phật Như Lai giáo hóa hết thảy chúng sanh là bắt đầu từ chỗ này, cũng ở chỗ này viên mãn, hiếu kính đạt đến chỗ viên mãn thì đã thành Phật. Chúng ta có thể nói như vậy, giáo dục của nhà Phật suốt từ đầu cho đến cuối chính là “hiếu kính” mà thôi. Phật đem hiếu kính mở rộng ra, ở trong giới kinh thường nói “hết thảy người nam là cha ta, hết thảy người nữ là mẹ ta”, đây là đem “hiếu dưỡng cha mẹ” mở rộng ra, mở rộng đến hết thảy chúng sanh trong tận hư không khắp pháp giới. Chúng ta xem thấy trong Hoa Nghiêm: “Hết thảy chúng sanh, tình và vô tình đều là thiện tri thức của ta.” Thiện tri thức mà trong Hoa Nghiêm nói chính là thầy, không những hết thảy chúng sanh hữu tình trong hư không pháp giới là thầy của ta, mà chúng sanh vô tình cũng là thầy, đây là đem “hiếu thân tôn sư” nói đến cứu cánh viên mãn, nói đến chỗ cứu cánh. Chúng ta có thể thực hiện việc này thì người này đã thành Phật rồi; nếu hết lòng nỗ lực thực hiện mà vẫn chưa đạt đến viên mãn thì người này được gọi là Bồ-tát, nếu thực hiện được đến cứu cánh viên mãn thì gọi là Phật; trái ngược với giáo huấn này thì người này là phàm phu.
Chúng sanh lục đạo nói về hiếu kính thì không thể đạt đến hết thảy chúng sanh, chỉ dừng ở cha mẹ và tôn trưởng của mình, thậm chí là nói đến: “Tôn kính người già của mình, và còn tôn kính người già của người khác. Thương yêu trẻ nhỏ của mình, và còn thương yêu trẻ nhỏ của người khác”, vậy cảnh giới này đã không tệ rồi, chúng ta luôn bị giới hạn trong quốc gia của chính mình, trong một dân tộc, không thể đạt đến giống như trong kinh Hoa Nghiêm nói “không phân quốc độ”. “Quốc độ” mà kinh này nói là rất lớn, đó là quốc độ của chư Phật, mỗi khu vực của một vị Phật giáo hóa là một đại thiên thế giới, không phân quốc độ, không phân tộc quần, không phân tín ngưỡng tôn giáo, chân thành thanh tịnh bình đẳng mà tận hiếu, tu kính, đây là Phật pháp Đại thừa. Do đó, học Phật là phải học cho giống Phật, niệm Phật thì phải thường nghĩ đến Phật. Phật là giữ tâm gì? Phật động ý niệm gì? Đời sống của Phật ra làm sao? Phật xử sự đối người tiếp vật như thế nào? Chúng ta phải thường nghĩ đến việc này, đây gọi là niệm Phật. Niệm Phật tuyệt đối không phải chỉ dừng câu Phật hiệu ở nơi cửa miệng, nếu chỉ dừng nơi cửa miệng thì giống như ca hát, ý nghĩa là gì thì mù mờ không biết, bạn làm sao có được thọ dụng đây? Niệm danh hiệu của Phật, nghĩ đến giữ tâm của Phật, nghĩ đến hành nghi của Phật, nghĩ đến Phật xử sự đối người tiếp vật thế nào, đây gọi là niệm Phật thật sự. Quán tượng niệm Phật là nhìn thấy tượng Phật cũng phải nghĩ đến những việc này, đây là quán tượng niệm Phật. Cho nên chúng ta phải biết niệm, biết niệm, niệm lâu rồi thì ý niệm của chúng ta liền chuyển biến thành ý niệm của Phật, tâm của chúng ta liền biến thành tâm Phật, hạnh của chúng ta liền biến thành hạnh Phật. Tâm của Phật là hiếu, hạnh của phật là kính, hai chữ này đã bao gồm hết thảy vô lượng vô biên pháp môn mà chư Phật Như Lai đã nói.