THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 148

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 23/12/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chư vị đồng học, chào mọi người! Trong nhà Phật có rất nhiều đạo tràng thường khuyên người bố thí cúng dường, đương nhiên đối với người đã thâm nhập Phật pháp mà nói thì họ hiểu được đạo lý này, biết được đây là một việc tốt. Thế nhưng người chưa tiếp xúc qua Phật pháp thì sẽ cho rằng đây là một thủ đoạn gom tiền của người xuất gia trong nhà Phật, cho nên họ có phản cảm rất sâu. Vậy rốt cuộc có nên khuyên người bố thí hay không? Chúng ta thấy Ấn Độ giáo, trong kinh điển của họ nói bố thí phải xuất phát từ chân tâm, không cần cầu báo đáp, hơn nữa phải biết “hợp người, hợp thời, hợp chốn”. Đây gọi là bố thí thuần tịnh, rất giống với cách nói của Phật pháp chúng ta, đặc biệt là thích hợp với người, thích hợp với thời tiết nhân duyên, thích hợp với nơi chốn, đây chính là khế cơ. Trong Kitô giáo nói “cho có phước hơn nhận”, tôn giáo nào cũng đều khuyên người bố thí. Hồi giáo cũng nói được rất hay: Nếu như các bạn công khai bố thí, điều này rất tốt; nhưng nếu các bạn có thể bí mật bố thí, vậy thì càng tốt hơn. Vậy công khai bố thí là gì? Là mọi người đều biết bạn làm việc tốt, bí mật bố thí là không ai biết bạn làm việc tốt đó, đây chính là tích âm đức mà người Trung Quốc chúng ta nói, quả báo so với tích dương đức thì thù thắng hơn. Dương đức là gì vậy? Là bạn làm việc tốt mà người khác biết được, âm đức là bạn âm thầm làm việc tốt mà người khác không biết, quả báo của âm đức sẽ càng thù thắng hơn.

Quả báo nhất định là có, thế nhưng chúng ta nhất định không mong cầu quả báo. Nhà Phật nói về công đức và phước đức, trong kinh Kim Cang có một câu kinh văn dạy chúng ta: “Lìa hết thảy tướng, tu hết thảy thiện.” Thế nào là tu hết thảy thiện? Phước đức và công đức đều là tu hết thảy thiện. Sự khác biệt giữa phước đức và công đức ở đâu? Nếu như chấp tướng thì là phước đức, lìa tướng thì là công đức, cho nên nói “lìa hết thảy tướng, tu hết thảy thiện” là công đức, “chấp hết thảy tướng, tu hết thảy thiện” là phước đức. Chấp tướng thì tâm không thanh tịnh, lìa tướng thì tâm mới thanh tịnh; hay nói cách khác, bạn tương ưng với chân thành, thanh tịnh, bình đẳng, chánh giác, từ bi, đây là công đức. Điều gì là thiện? Bố thí là thiện, trì giới là thiện. Trì giới là tuân thủ quy củ, tuân thủ pháp tắc, ý nghĩa của trì giới này là nghĩa rộng, chúng ta nhất định phải hiểu. Nhẫn nhục là thiện, tinh tấn là thiện, thiền định là thiện, bát-nhã là thiện, cho nên tu hết thảy thiện là tu điều gì? Là tu lục độ vạn hạnh. Lìa hết thảy tướng, vậy hết thảy tướng là gì? Trong kinh Kim Cang đem hết thảy tướng quy nạp thành bốn loại lớn là tướng ta, tướng người, tướng chúng sanh, tướng thọ giả. Điều này gọi là lìa hết thảy tướng, tu hết thảy thiện, vậy chúng ta liền rõ ràng.

Phật nói với chúng ta trong kinh, lời Phật nói không phải là lời mê hoặc chúng ta, mà là nói sự thật. Tài phú là quả báo, nhân là gì? Nhân là bố thí tài, xả tài thì bạn mới có thể được tài, đây là chân tướng sự thật. Bạn tu nhân thì đâu có đạo lý không được quả báo! Phàm phu tu nhân là vì quả báo mà tu, đây là phàm phu; thánh nhân tu nhân không vì quả báo của chính mình, mà vì lợi ích chúng sanh, vì lợi ích chúng sanh mà tu thiện thì đây là thánh nhân, không phải phàm phu. Nếu vì bản thân cầu được quả báo mà hành thiện thì đây là phàm phu, chỉ là phước đức, phàm phu chỉ có phước đức, thánh nhân mới có công đức. Công đức vĩnh viễn là chân thành, thanh tịnh, bình đẳng, từ bi, chúng ta đều phải hiểu rõ, đều phải rõ ràng lý và sự này. Khi khuyên người bố thí thì nhất định phải đem những đạo lý này nói rõ ràng, khiến họ sanh tâm hoan hỉ, để họ tự mình đi làm, không thể miễn cưỡng người ta đi làm. Không được giữ tâm dụ dỗ mà bảo người khác bố thí, loại tâm này là tâm trộm, ép buộc người khác, không khiến tâm người ta hoan hỷ đi làm việc này, làm rất miễn cưỡng, bất đắc dĩ mà làm. Điều này nhất định không được phép, nếu chúng ta dùng tâm thái này để khuyên người thì đây là tạo tội nghiệp.

Dùng loại tâm thái này để khuyên tín đồ, khuyên người bố thí, trong tôn giáo khác cũng có, chúng ta thường xuyên nhìn thấy, thường xuyên nghe thấy trong xã hội. Thế nhưng chúng ta tỉ mỉ xem những gì trong kinh Phật nói, những gì trong kinh điển các tôn giáo khác nói, các ngài không làm như vậy; hay nói cách khác, trong hành trì của rất nhiều người ngày nay đã làm trái nghịch với giáo nghĩa. Chúng ta thấy kinh điển của Kitô giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo nói được rất hay, nói rất chí lý, nhưng vì sao những tín đồ này lại làm sai vậy? Đó là không ngoài việc muốn lập công với thần minh, quan niệm này sai rồi, đây không phải là quan niệm chính xác. Chúng ta học Phật, học Phật là học trí tuệ, nhất định phải có quan niệm chính xác. Trong kinh điển của tôn giáo có nói trai giới tốt hơn cầu nguyện, bố thí lại tốt hơn trai giới, lời này nghĩa là gì? Là xuất phát từ lý niệm yêu thương mọi người của thần thánh, “thần yêu người thế gian”, Phật Bồ-tát là một mảng từ bi. Từ bi phải thực tiễn, từ bi không phải là câu nói suông, từ bi biểu hiện ở đâu? Biểu hiện ở bố thí, biểu hiện ở việc chân thật giúp đỡ người khác.