THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN

Tập 120

Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không

Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore

Thời gian: 01/11/1999

Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu

Chào chư vị đồng học, lần trước giảng đến “tri quá bất cải, tri thiện bất vi” (biết lỗi không thể sửa, biết thiện không chịu làm). Hai câu này thật sự là then chốt tu hành của thế gian và xuất thế gian. Vấn đề chính là “biết”, trong Phật pháp thì “biết” chính là giác ngộ, trong Phật pháp gọi là khai ngộ, giác ngộ. Thế nào là khai ngộ? Thế nào là giác ngộ? Biết lỗi, biết thiện đều là giác ngộ, sửa lỗi hành thiện là tu hành. Nếu như không giác ngộ thì tu hành sẽ khó, không biết bắt đầu học từ đâu, cho nên “biết” này không hề dễ dàng. Thế Tôn thuyết pháp 49 năm cho chúng ta, mục đích cũng chính là dạy chúng ta biết, để cho chúng ta có thể biết được hết thảy pháp chân vọng, tà chánh, đúng sai, thiện ác, lợi hại của thế gian và xuất thế gian, không gì ngoài việc giúp chúng ta biết. Kiến tánh thì hết thảy đều biết, liền không cần người dạy. Phàm phu chưa có kiến tánh, mọi người xem trong kinh điển, phàm phu có nội phàm, có ngoại phàm, đều gọi là phàm phu. Nội phàm là chỉ cho lục đạo, phàm phu lục đạo gọi là nội phàm; ngoại phàm là gọi cho tứ thánh pháp giới; hay nói cách khác, bạn chưa vượt qua thập pháp giới thì đều là phàm phu. Trong nhất chân pháp giới mới gọi là thánh nhân, đây là kiến tánh, chưa minh tâm kiến tánh thì đều là phàm phu, nhận thức của phàm phu đối với chân tướng sự thật không rõ ràng, cho nên Phật Bồ-tát từ bi dạy bảo, giúp đỡ chúng ta nhận thức.

Thật ra mà nói, mấy câu nói này về cấp độ giảng có sâu cạn khác nhau, sâu nhất đó là phân biệt chân vọng; hạ xuống một cấp nữa đó là tà chánh, thị phi, thiện ác; cạn cợt nhất là nói về lợi hại, đây là mức độ cạn nhất. Cái gì có lợi đối với chúng ta, cái gì có hại đối với chúng ta, người có thể phân biệt thì không nhiều. Do đó, chúng ta ở trong đời sống hằng ngày đối người, đối vật, đối việc, lời nói cử chỉ phạm phải những lỗi lầm có hại cho chính mình. Lời nói cử chỉ nào có lợi đối với chúng ta, có hại đối với chúng ta, người biết được cũng không nhiều. Lợi là cái gì? Lợi chính là người khác hoan hỷ tán thán, dùng lời hiện nay mà nói chính là có ấn tượng tốt với chúng ta. Người khác có ấn tượng tốt với chúng ta, chúng ta làm việc sẽ thuận tiện, sẽ được nhiều người giúp đỡ. Hại là gì? Người khác có ấn tượng xấu với chúng ta, khiến người khác có ấn tượng xấu, tương lai khi làm chuyện tốt cũng không được người khác giúp đỡ, cũng sẽ gặp rất nhiều chướng ngại, phải hiểu đạo lý này. Đạo lý này ở nơi nào dạy vậy? Mọi người tỉ mỉ mà xem, hiện tại ở vườn Canh Tâm dạy Đệ Tử Quy.

Gần đây vườn Canh Tâm muốn may quần áo cho các bạn nhỏ, muốn tôi viết cho họ vài chữ, họ cầm Đệ Tử Quy tới, tôi xem một lượt từ đầu đến cuối, chúng ta ngay cả thường thức này cũng không có. Đây là dạy điều gì? Dạy lợi hại, dạy bạn biết được cái gì là thiện, cái gì là ác, cái gì là lợi, cái gì là hại? Trong Đệ Tử Quy chỉ dạy bốn chữ “thiện, ác, lợi, hại”, chúng ta chân thật phải học lại từ đầu. Tôi bảo sư Nhẫn lấy thêm mấy quyển Đệ Tử Quy đó, hãy phát cho mỗi người chúng ta một quyển, mỗi ngày đều đọc tụng. Các bạn nhỏ đã học rồi, học xong thì phải dạy chúng, chúng biết đọc, chúng thuộc lòng, chúng biết hát, nhưng ý nghĩa là gì thì không hiểu, việc này không được, phải dạy. Dùng ngôn từ đơn giản nhất để các bạn nhỏ có thể nghe hiểu, sau khi học xong chúng có thể làm được, giáo dục như vậy mới xem là thành công. Chỉ dạy các em biết đọc, thuộc lòng nhưng không làm được, giáo dục như vậy là thất bại, đồng nghĩa với không dạy.

Cho nên biết lỗi, biết thiện, chúng ta không thể xem thường chuyện này, đây là chuyện lớn. Đẳng giác Bồ-tát vẫn còn lỗi, vẫn phải biết lỗi, vẫn phải biết thiện. Các ngài có lỗi lầm gì? Chúng ta đọc thấy trong kinh, các ngài còn một phẩm sanh tướng vô minh chưa phá, các ngài vẫn có lỗi, vẫn phải cầu học, cầu biết. Làm sao loại bỏ một phẩm sanh tướng vô minh sau cùng đó? Đến quả địa Như Lai mới không có lỗi, hết lỗi rồi, thiện đã viên mãn, cho nên thiện của Đẳng giác Bồ-tát vẫn chưa viên mãn, vẫn còn lỗi lầm chưa có trừ bỏ. Chúng ta phải rõ ràng đạo lý này, hiểu rõ chân tướng sự thật này, khiêm tốn cầu học. Mọi người xem thấy trong kinh Hoa Nghiêm, Văn-thù, Phổ Hiền vẫn khiêm tốn ở đó cầu học, chúng ta làm sao có thể tự cho rằng mình học cũng không tệ, tự cho rằng mình học tới rồihái độ biểu hiện ở bên ngoài là cống cao ngã mạn, vậy thì sai rồi.