THÁI THƯỢNG CẢM ỨNG THIÊN
Tập 111
Chủ giảng: Lão pháp sư Tịnh Không
Địa điểm: Tịnh tông Học hội Singapore
Thời gian: 16/10/1999
Việt dịch: Ban biên dịch Pháp Âm Tuyên Lưu
Chư vị đồng tu, chào mọi người! Mời xem đoạn thứ 48 của Cảm Ứng Thiên, quyển ba Vựng Biên:
Khinh miệt thiên dân, nhiễu loạn quốc chánh.
輕蔑天民。擾亂國政。
Khinh miệt muôn dân, nhiễu loạn quốc chánh.
Đây là điều ác thứ tư của người làm quan. Trong phần chú giải nói rất hay: “Mệnh của trời, chủ yếu là ở lòng dân, phàm là muôn dân thì đều là con đỏ của thượng đế, nên gọi là thiên dân (dân của trời). Trời hết mực thương yêu dân vậy.” Những câu nói này chúng ta phải thường xuyên đọc tụng, thường xuyên để ở trong tâm. Trong Phật pháp, mối quan hệ giữa chúng ta với hết thảy chúng sanh được nói thấu triệt hơn, đạo lý này người xưa hiểu rất rõ ràng, chúng ta thường nghe câu nói là: “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”, ta và người là một, đều cùng pháp thân. Nhà Phật gọi là pháp thân, nghĩa là cùng với tất cả chúng sanh trong hư không pháp giới là một thể, ta và người là một thể. Hay nói cách khác, nếu chúng ta xem thường người khác thì chính là xem thường chính mình, tôn trọng người chính là tôn trọng mình, phải hiểu đạo lý này, đây là chân tướng sự thật.
Con người không thể không có tôn nghiêm, tôn nghiêm này kiến lập từ đâu? Tôn nghiêm chính là tôn trọng người khác, tôn nghiêm không phải là tự cao tự đại, như vậy thì sai rồi. Tự cho mình đúng, tự cao tự đại, khinh thường người khác, thật ra là phá hoại nghiêm trọng tôn nghiêm của chính mình. Một người mà nơi nào cũng khiến người khác khiếp sợ họ thì người này xem như xong rồi, nếu như một người nơi nơi đều nhận được sự tôn kính của người khác thì người đó thành công. Sự tôn kính từ đâu mà đến? Tuyệt đối không phải từ việc tác oai tác quái mà được, đều là từ sự chân thành tôn trọng người khác mà được. Người xưa hay nói: “Kính người thì thường được người kính.” Bạn không kính người thì người ta làm sao tôn trọng bạn? Nếu đắc tội với tất cả chúng sanh, dù hữu ý hay vô ý thì hậu hoạn vẫn là vô cùng. Những đạo lý này nói ra chúng ta đều có thể lý giải, cũng có thể tiếp nhận, nhưng trong đời sống, khi đối nhân xử thế tiếp vật vẫn tái phạm lỗi cũ, nguyên nhân do đâu? Do chưa hiểu thấu triệt, chưa đủ triệt để, khi cảnh giới hiện tiền thì chính mình không chuyển lại được. Điều này phải biết, phải học! Hiện nay chúng ta cầu học, chính là lời người xưa nói “mất bò mới lo làm chuồng”. Lúc nhỏ không được học, không có người dạy, đến tuổi thanh niên cũng không được học, hiện tại học đã quá muộn rồi, nhưng mà không thể không học, nếu không học thì thảy đều là tội nghiệp, khởi tâm động niệm, lời nói việc làm đều là tạo nghiệp, vậy thì làm sao được! Cho nên không thể không học.
Hôm nay thật sự mà nói, tôi không sợ đắc tội với người khác, tuy tôi nói những lời này không dễ nghe nhưng lại có lợi ích với mọi người. Năm xưa khi tôi cầu học, lão cư sĩ Lý Bỉnh Nam là thầy của tôi, lúc tôi học với thầy, tôi chỉ mới 31-32 tuổi, thầy đã 71-72 rồi. Thầy dạy chúng tôi đều rất hàm súc, thầy nhiều lần nói với tôi, dạy người chưa đến 20 tuổi thì có thể nghiêm khắc dạy dỗ, còn 20 tuổi trở lên thì không thể được, hơn 20 tuổi thì dạy bằng cách nào? Phải uyển chuyển khuyên bảo, chỉ nói me mé mà thôi, để họ nghe rồi sẽ giác ngộ. Còn 40 tuổi trở lên thì không dạy được nữa, họ có lỗi gì cũng không được nói ra, họ đã có tuổi, không thể dạy được nữa. Cho nên trước đây khi người lớn tuổi dạy người, bạn nghĩ thử xem, là trước 20 tuổi, còn người 30-40 tuổi thì đều dùng ám thị, tuyệt đối không nói. Hiện nay, đừng nói người 40 tuổi, người 60-70 tuổi dùng ám thị thì họ cũng không hiểu, phải làm thế nào? Phải nói thẳng ra, mà nói thẳng thì đắc tội với người, nhưng không nói không được, vì quá khứ họ không được học. Người khác ám thị cho tôi thì tôi hiểu.
Do đây có thể biết, bất luận là thế pháp hay Phật pháp, nói đến việc học là phải học từ nhỏ. Lúc còn trẻ thất học, đến trung niên không gặp được thiện tri thức, sau 40 tuổi là tuổi xế chiều rồi, “đời người 70 xưa nay hiếm”, có bao nhiêu người chưa đến 60 đã qua đời? Nếu như các bạn lưu ý một chút thì sẽ hiểu rõ. Mỗi ngày bạn xem các cáo phó đăng trên báo, những người qua đời đó là bao nhiêu tuổi, bạn làm thống kê thì sẽ biết thôi. Cho nên 40 tuổi trở đi là đã già rồi, tuổi già cầu học thì nhất định phải tự động tự giác, chân thật giác ngộ quay đầu, gặp được thiện tri thức thì người ta thấy được tâm kiền thành của bạn. Ấn Tổ có nói “một phần thành kính thì dạy một phần, hai phần thành kính thì dạy hai phần”, ngôn ngữ dạy học đều có chừng mực.