Kính thưa Thầy và các Thầy Cô!

Chúng con xin phép chia sẻ một số nội dung chính mà chúng con ghi chép trong bài Thầy Vọng Tây giảng từ 4h50’ đến 6h00’, sáng Chủ Nhật, ngày 08/06/2025.

****************************

PHẬT HỌC THƯỜNG THỨC

Bài 098: Người ngu không làm, người thông minh lại làm

Chúng ta hãy cùng quán sát để xem việc gì mà người ngu khờ không làm nhưng người thông minh lại làm. Gần đây, một số đại án xảy ra đều do những người thông minh gây ra còn người khờ không làm những việc như vậy. Hòa Thượng nói người khờ chỉ biết nghe lời làm theo nên cả cuộc đời của họ chỉ tạo phước mà không tạo nghiệp. Còn người thông minh thì tự cho mình biết, tự cho mình hơn người nên làm nhiều việc sai trái. Do đó Hòa Thượng nói: “Người khờ lại có phước khờ”.

Trong xã hội ngày nay, ai đó làm việc một cách vô tư vô cầu thì bị người khác đánh giá rằng đó là những người khờ. Hôm qua, một người giao hàng đã thể hiện sự ngạc nhiên bởi bản thân anh tất bật với các đơn hàng mà còn không đủ sống, vậy mà bao nhiêu năm giao nhận hàng tại nơi đây, anh thấy chỉ toàn cho không. Anh đã không thể hiểu được điều đó.

Hòa Thượng nói: “Người khờ chân thật hiểu được cảm ân, hiểu được sám hối. Tuy nhiên, tại sao có những người không thể phát khởi được tâm cảm ơn và sám hối? Họ không biết cái gì là ân, không biết cái gì là hối lỗi. Họ chỉ nhìn thấy người khác có lỗi! Họ chỉ nhìn thấy người khác làm sai. Chúng ta thấy thế gian chìm đắm trong danh vọng lợi dưỡng thế là cũng mưu cầu để có cơ hội chìm đắm trong danh vọng lợi dưỡng. Họ nhìn thấy những người không đấu tranh để tìm công danh lợi dưỡng thì họ cho những người đó là khờ. Người thế gian tranh giành danh vọng lợi dưỡng và cho đó là một việc thường.”

Người không thể phát khởi được tâm cảm ân và sám hối là vì họ không biết thế nào là ân và cũng không nhận ra được rằng việc mình làm là sai, thậm chí còn tưởng rằng việc đó là đúng. Người như vậy luôn nhìn thấy người khác có lỗi. Đây không phải là tâm cảnh của riêng ai! Nếu không tu hành, không thường xuyên phản chiếu thì sẽ luôn thấy cả thế gian này sai, chỉ có bản thân họ là đúng. Cho nên ngày ngày, khởi tâm động niệm, hành động tạo tác đối nhân xử thế tiếp vật của họ là đang tạo phước hay tạo tội? Họ đang tạo tội mà không hề biết mình tạo tội. Trên Kinh gọi họ là kẻ đáng thương và chúng ta chính là những kẻ đó. Ngày nay, chúng ta vẫn làm sai với giáo huấn của Phật, vẫn tùy tiện vượt qua chuẩn mực của Thánh Hiền.

Người thế gian tranh giành danh vọng lợi dưỡng và cho đó là một việc bình thường. Hòa Thượng từng kể chuyện về một tờ báo Xinh-ga-po đằng một tít trên trang nhất rằng: “Tham là động lực của xã hội” và Hòa Thượng khẳng định câu nói trên là đúng nhưng không phải đúng với xã hội loài người mà là xã hội của Ngạ quỷ, của A tu la. Nếu con người đến với nhau, kết thân với nhau chỉ vì tham, vì lợi thì một đời sống, một hoàn cảnh sống như vậy có thực sự là dễ sống không? Chúng ta có sống nổi với hoàn cảnh đó không?

Tối hôm qua, tại Điện Biên, hơn 100 thầy cô giáo và phụ huynh của Hệ thống Giáo dục Khai Minh Đức đã tạo nên một sân chơi lành mạnh, tổ chức một buổi sinh hoạt với đồng bào dân tộc Thái rất vui. Thông điệp chính của buổi sinh hoạt là chân thành, hài hòa và yêu thương vô điều kiện. Để tạo nên một hoàn cảnh đó chắc chắn cũng khá tốn kém. Cho nên, nếu ai cũng vì lợi thì sẽ không bao giờ tạo nên một sân chơi như thế, cũng chẳng bao giờ có những con người hy sinh phụng hiến một cách vô tư như vậy.

Con người mải tranh đấu, chìm đắm trong mưu cầu tư lợi bản thân mà không nỗ lực hướng đến việc tạo nên một hoàn cảnh tốt đẹp như vậy để rồi con người luôn chìm trong khổ đau. Mặt khác, họ, trong đó có cả những người học Phật nhiều năm lại gọi những người đang tạo ra một hoàn cảnh tốt đẹp ấy là những người khờ, đang bị nghiệp lực sai sử nên mới làm việc tốt đó. Họ chỉ thấy đó là nghiệp lực mà không nhìn thấy rằng đó là nguyện lực, là tấm lòng Đại từ Đại bi của Phật Bồ Tát đến với thế gian để cảm hóa thế gian.

Hòa Thượng nói: “Thế gian này đều chìm đắm trong danh vọng lợi dưỡng và nếu có ai không mưu cầu danh vọng lợi dưỡng thì thế gian cho rằng đây là một kẻ khờ. Tuy nhiên, ngạn ngữ có câu: “Người khờ có phước khờ”. Người khờ mà tương lai làm Phật Bồ Tát còn người thông minh thì đọa vào tam đồ ác đạo. Vậy thì, không bằng học làm một người khờ! Người khờ là Phật Bồ Tát còn người thông minh là phàm phu. Việc này chúng ta phải hiểu cho rõ ràng! Người thế gian cho rằng người ta khờ, nhưng trên thực tế, người ta không khờ mà chính họ mới là một kẻ khờ! Người thông minh mới biết cách gạt người, biết cách để chiêu lộng người ta. Vậy thì, khởi tâm động niệm, lời nói việc làm đều là tội, đều là nghiệp!