Kính thưa Thầy và các Thầy Cô!

Chúng con xin phép chia sẻ một số nội dung chính mà chúng con ghi chép trong bài Thầy Vọng Tây giảng từ 4h50’ đến 6h00’, sáng thứ Ba, ngày 08/4/2025.

****************************

PHẬT HỌC THƯỜNG THỨC

Bài 037: Tiếp nhận giáo dục căn bản để làm người

Người tiếp nhận giáo dục căn bản chính là người được học tập để biết đến ngũ thường, biết cách xây dựng mối quan hệ làm người. Hòa Thượng nói: “Con người sở dĩ có giá trị, có ý nghĩa là do được tiếp nhận giáo dục. Con người cũng là một trong những loài động vật nhưng con người hiểu được đạo lí để đối đãi với hoàn cảnh xung quanh một cách hợp lý, đây là điểm phân biệt giữa người và động vật. Con người được tiếp nhận qua giáo dục này, người xưa gọi là giáo dục căn bản, giáo dục tiểu học.

“Xã hội ngày nay khắp nơi trên thế giới vì sao động loạn đến như vậy? Là bởi vì họ không biết được mối quan hệ giữa người và người. Con người bây giờ chỉ biết đến lời lãi, có lời thì là bạn bè, không có lời thì không thành bạn bè, chẳng có đạo nghĩa, thậm chí chẳng có tình thân. Con người trầm mê giữa lợi và hại thì nhất định làm cho phong khí xã hội trở nên xấu ác. Khi đó, bạn muốn xã hội thái bình làm sao được?

“Mạnh Tử nói rất hay, chân thật là nêu lên hiện tượng của xã hội hiện tại này là: “Trên dưới tranh lợi, quốc gia sẽ nguy”. Giáo dục truyền thống là duy trì sự an định, sự hòa mục của xã hội. Muốn cùng tồn tại, muốn cùng phồn vinh thì nhất định, con người phải xem trọng đạo đức, nhân, lễ, nghĩa.”

Hòa Thượng nhắc lại câu chuyện khi Ngài ở Cựu Kim Sơn, Hoa Kỳ: “Một cư sĩ tên là Cao Quý Đức đã nói với tôi rằng trong thính chúng có 70% là tiến sĩ. Những người tiến sĩ này đã tiếp nhận qua giáo dục cao đẳng nhưng vì sao họ mê tín đến vậy và thậm chí người có học thức cao như vậy lại ở trong tà giáo?

“Chẳng qua là họ không được tiếp nhận giáo dục căn bản! Họ được tiếp nhận giáo dục cao cấp nhưng không được tiếp nhận giáo dục căn bản cho nên thứ họ tiếp nhận là tri thức khoa học hiện đại. Tri thức thì không phải là trí tuệ! Từ trong tâm thanh tịnh khởi tác dụng mới chính là trí tuệ chân thật! Người có trí tuệ mới phá trừ được ngu si.

“Nội dung giáo dục của người xưa hoàn toàn phù hợp với đời sống hiện thực. Người xưa dạy cho bạn phải hiểu tường tận mối quan hệ giữa người và người bao gồm quan hệ cha con, quan hệ anh em, quan hệ bạn bè, quan hệ cấp trên cấp dưới và quan hệ vợ chồng. Người xưa rất xem trọng đến giáo dục này. Khi bạn đã tường tận, rõ ràng, thông suốt, thấu đáo rồi, vậy thì, bạn có thân phận gì, có mối quan hệ như thế nào, bạn phải tận nghĩa vụ, tận bổn phận của mình. Đây chính là giáo dục căn bản.

Sau khi chúng ta đã hiểu rõ và làm tốt mối quan hệ giữa người với người, chúng ta tiến thêm một bước nữa, là phải biết được quan hệ giữa người với hoàn cảnh xung quanh. Sau khi biết rõ mối quan hệ giữa người với hoàn cảnh đời sống rồi thì tiếp tục tiến thêm một bước nữa, mới nói đến huyền học, chính là mối quan hệ giữa con người với thiên địa quỷ thần. Đây là đại đạo lý của vũ trụ nhân sanh, đây là đại căn, đại bản để làm người, cho nên, con người mới biết được đạo lý làm người.”

Người ngày nay xem thường giáo dục căn bản, đến khi nhận được trái đắng mới hối hận, thì đã quá muộn. Một đứa trẻ vốn dĩ rất ngoan mà trở nên ngỗ nghịch ngang tàng là do cha mẹ đã dạy sai. Một ngôi trường quốc tế Nhật Bản rất xem trọng việc giáo dục đạo đức đã sẵn sàng tặng học bổng cho hai học trò của Hệ thống Giáo dục Khai Minh Đức. Việc này khiến người làm cha mẹ phải quan sát cho kỹ và phản tỉnh. Họ còn ký hợp tác giáo dục với Hệ Thống. Tuy nhiên, nhiều người làm cha mẹ xem thường cách giáo dục mà Hệ thống đang theo đuổi, để rồi phải nhận lấy kết quả đau khổ trong tương lai.

Họ truy cầu theo ảo danh ảo vọng nên chỉ dẫn đến tai hại. Họ tưởng rằng mình sẽ giàu có mãi, không bao giờ nghèo mà không biết rằng con bất hiếu có thể phá hết tài sản, khiến chúng ta tức mà chết. Ở nước ngoài, người trong nhà hay cha mẹ con cái cùng đi ăn chung ở nhà hàng nhưng người nào tự trả tiền người đó. Họ cảm thấy rất thích điều này, bởi vì mỗi người đều sống trong tư lợi, thấy việc cho đi là điều lạ lẫm. Nếu chúng ta sống trong thế giới mà con người chỉ có tâm tư lợi, có lợi mới qua lại, mới kết thành bạn bè và ngược lại, không có lợi sẽ không có bạn bè, sẽ không có đạo nghĩa, thì chúng ta sẽ vô cùng bất an.