Kính thưa Thầy và các Thầy Cô!

Chúng con xin phép chia sẻ một số nội dung chính mà chúng con ghi chép trong bài Thầy Vọng Tây giảng từ 4h50’ đến 6h00’, sáng thứ Tư, ngày 29/10/2025.

****************************

PHẬT HỌC THƯỜNG THỨC

Bài 237: Thiện ác nhân quả phải nên rõ ràng

Có người nói cho rằng phạm lỗi không sao đâu, hãy đem tiền đi cúng Phật, đi bố thí thì sẽ bù đắp được những sai phạm đó. Tuy nhiên đây là lời nói sai lầm! Trông nhân thiện thì phải nhận quả thiện, trồng nhân ác thì phải nhân quả ác. Ở thế gian có câu lập công chuộc tội nhưng trong luật nhân quả thì ai làm phước thì hưởng phước, ai làm ác thì nhất định phải gặp quả ác, “Lưới trời lồng lộng không sót lọt một mảy bủi”. Ở thế gian, người ta làm việc ác mà người không biết, quỷ không hay nên làm việc ác một cách tùy tiện. Cũng vậy người nói dối quen miệng không thấy quả báo gì nên vẫn cứ nói, nếu mỗi lần nói mà lưỡi bị cắt đi một miếng nên cứ thế tùy tiện mà nói.

Nhân quả thông ba đời quá khứ, hiện tại, vị lai. Trong vô lượng kiếp sanh tử, chúng ta không biết mình đã tạo ra biết bao nhân bất thiện. Trên Kinh Phật từng chỉ dạy là “Tội của một người mà có hình tướng thì có thể chất đầy cả tam thiên đại thiên thế giới này” cả quả đất. Vệ trọng đạt trong sách Cảm Ứng Thiên mới 40 tuổi đã chết, xuống Diêm Vương hỏi: “Nhà người trẻ thế này mà làm nhiều việc ác vậy?” Vệ Trọng Đạt không thấy mình làm ác, đến lúc giở sổ ra xem, Vệ Trọng Đạt mới tâm phục khẩu phục bởi khi sống ông luôn khởi tâm động niệm ác. Đến khi soi đến phần phước, ông thành thật nói ông không làm được một việc gì cả, tuy nhiên, khi còn sống, ông từng viết sớ dâng vua can dán nhà vua không nên làm công trình sẽ tốn sức người, sức của của ba châu phủ. Vệ Trọng Đạt nói Ngài có dâng sớ nhưng nhà vua không tiếp nhận. Phán quan nói rằng tuy sớ của ông không được tiếp nhận nhưng tâm của ông đã biết vì dân chúng của ba châu phủ mà lo nghĩ thì phước này đã rất lớn. Còn nếu nhà vua chấp nhận sớ của ông thì công đức phước báu của ông sẽ vô lượng vô biên.

Câu chuyện này cho thấy ngay trong cuộc đời này, chúng ta có nhiều đãi ngộ tốt và cả những chướng ngại và tất cả đều là nhân trước quả sau. Nhân quá khứ đã tạo nên hiện tại không có cách gì thay đổi được nhân. Hòa Thượng nói: “Xã hội hiện đại, chúng ta thấy vợ chồng bất hòa, cha con bất hòa, anh em bất hòa. Đây là hiện tượng phổ biến! Vì sao hình thành sự bất hòa này, chúng ta phải biết nguyên nhân của nó? Đó là nhân duyên của nhiều đời nhiều kiếp.” Nếu không hiểu được việc này, chúng ta sẽ mãi oán trời trách người. Chúng ta phải thấu hiểu rằng mỗi mối nhân duyên đều là nhân trước quả sau, do nhân kết thành quả, quả lại kết thành nhân vô cùng phức tạp để chúng ta có thể chấp nhận những nghịch cảnh mà tưởng rằng thế gian không thể xảy ra. Cha mẹ yêu con từ lúc nhỏ đến khi trưởng thành, lập gia thất, cuối cùng khi con có vợ con rồi, người con lại đuổi cha mẹ ra khỏi nhà. Việc khó tin này mà vẫn xảy ra trong cuộc đời này. Đây là nhân duyên của nhiều đời nhiều kiếp.

Hòa Thượng nói: “Duyên là cái tác động đến nhân. Người khác khiêu khích thị phi hay tạo sự ly gián chỉ là duyên còn nhân là trong đời quá khứ, chúng ta đã tạo nghiệp duyên bất thiện. Trong đời quá khứ, chúng ta đã từng tạo nhân bất thiện nên bây giờ chúng ta mới gặp phải.” Trong mỗi chúng ta ai cũng có đầy tham sân si, chỉ cần một tác động nhỏ làm tham sân si ấy sẽ nổi lên đùng đùng. Cách đây vài chục năm, thấy mẹ khóc do ba đánh, người con này đã quay sang giết cha luôn. Người con đã thấy mẹ khóc nhiều lần nên tích chứa trong lòng tham sân si nên đây là nhân. Nếu không tích nhân thì không dễ gì người ta có hành động sai trái.

Trong đời quá khứ, nếu chúng ta từng gieo nhân khiêu khích thị phi, trọc phá người khác thì bây giờ chúng ta mới gặp duyên người ta trọc phá lại, không dễ để người nào tìm đến chúng ta mà trọc phá! Trên Kinh Nhân Quả nói rằng để được gặp nhau một lần cũng phải có nhân duyên, cũng vậy để đi chung một chuyến đó, cùng chung một lớp học cũng có mỗi nhân duyên rất nhiều. Để trở thành cha con, vợ chồng, thầy trò thì mối nhân duyên đã kết còn sâu thẳm hơn nữa. Chúng ta phải nhận biết rõ ràng rằng nhân duyên quả báo đều là tự làm tự chịu, đều là nhân trước quả sau. Do đó, chúng ta phải thận trọng khi tạo nhân.

Người có được nhân duyên tốt thì cố gắng duy trì, đừng bỏ lỡ kẻo sau này không có cơ hội để tạo nhân duyêt đó đâu. Hòa Thượng từng chỉ dạy chúng ta phải biết trân trọng nhân duyên tốt. Trong cuộc sống, nhiều người oán trời trách người bởi họ luôn gặp phải những người phá hoại và chướng ngại họ. Đây đều là do nhân trước quả sau, tự làm tự chịu. Gieo hạt dưa thì sẽ hình thành trái dưa, gieo nhân bất thiện thì hái quả bất thiện. Hiểu được điều này rồi chúng ta không dại gì đi tàn phá những duyên thiện lành và đi tạo nhân bất thiện.