Kính thưa Thầy và các Thầy Cô!
Chúng con xin phép chia sẻ một số nội dung chính mà chúng con ghi chép trong bài Thầy Vọng Tây giảng từ 4h50’ đến 6h00’, sáng thứ Bảy, ngày 11/10/2025.
****************************
PHẬT HỌC THƯỜNG THỨC
BÀI 219
NHẤT ĐỊNH PHẢI RỜI XA VỌNG NGỮ
“Vọng ngữ” là chúng ta nói lời không thật, lời giả dối khiến mọi người hiểu sai đi mọi việc. Con người nói lời không thật, lời giả dối vì tư lợi, sợ cái lợi của mình bị tổn hại. Hằng ngày, chúng ta quán chiếu bao nhiêu lần chúng ta nói không đúng sự thật? Trên “Kinh Kim Cang” Phật nói: “Vô ngã tướng, vô nhân tướng, vô chúng sanh tướng, vô thọ giả tướng”. Nếu chúng ta biết không có ta, không có người, không có chúng sanh, không có điều gì là lâu dài thì chúng ta sẽ không nói những lời không thật.
Hòa Thượng nói: “Tại vì sao Phật Bồ Tát đều nói những lời chân thật? Vì các Ngài vô ngã”. Phật Bồ Tát vô ngã, chúng ta chấp trước vào “cái ta” một cách kiên cố nên chúng ta nói lời không thật để bảo vệ “cái ta” này! Phật Bồ Tát không có lợi hại, được mất, hơn thua, tốt xấu nên các Ngài nói lời chân thật. Hằng ngày chúng ta chìm đắm trong thành bại, tốt xấu, hơn thua nên chúng ta cố tình nói lời không thật. Chúng ta cho rằng nói khác đi không phải là nói dối nhưng đây vẫn là nói lời không thật.
Trong xã hội, có những người ngồi một chỗ, nói những lời giả dối mà khiến người khác khuynh gia bại sản. Hòa Thượng nói: “Người quân tử thấy lợi không màng”. Cả cuộc đời này tôi lấy câu nói này làm cương lĩnh sống! Những điều gì thuộc về mình thì cho dù chúng ta từ chối, chúng ta không mong muốn nó cũng sẽ đến. Đạo lý “thấy lợi không màng”, rất hay, từ nhiều năm nay tôi đã áp dụng, mặc dù tôi làm chưa tốt nhưng cũng thấy được những lợi ích rất thù thắng.
Ngày trước, có một người là giám đốc một công ty lớn thấy tôi có năng lực nên ông muốn kết tình anh em với tôi, một hôm, người này gọi điện cho tôi nói ông có một công việc, nếu tôi làm công việc này thì tôi sẽ có rất nhiều tiền. Khi ông vừa nói xong thì tôi nói: “Em nói thật! Nếu bây giờ anh bảo em đi đào vàng cùng anh thì em cũng không đi!”. Ông hỏi tôi đang làm gì thì tôi nói, hiện tại tôi chỉ tu tập và làm những việc lợi ích chúng sanh. Khoảng một vài tháng sau, người này gọi điện cho tôi nói là ông làm ăn gặp khó khăn và nhờ tôi giúp đỡ. Tôi hỏi một tháng ông cần bao nhiêu tiền và tôi đã hỗ trợ ông trong 9 tháng. Sau đó, tôi nói, tôi chỉ có thể giúp đỡ ông đến đây! Tôi làm như vậy vì họ cũng đã có ân tình, đã kết giao với tôi cho dù đó chỉ là những lời “đầu môi chót lưỡi”, kết giao vì lợi hại.
Người quân tử là người: “Thấy lợi không màng, thấy khó dấn thân”. Người quân tử thì thấy lợi không màng nên chắc chắn họ sẽ không lừa gạt chúng sanh. Người ngày nay lừa gạt cả những con vật, những sinh vật này rất đáng thương! Có người buộc sợi dây vào chân một con chim sẻ, sau đó cho con chim sẻ đó ra ngoài, ở cạnh đó họ đặt một cành cây đã dính keo. Con chim sẻ kêu nên rất nhiều con chim khác đến đậu trên cành cây đã dính keo. Khi họ gỡ chân của những con chim ra khỏi cành cây thì màng da ở chân của con chim bị tuột ra. Nhân quả của việc lừa gạt chúng sanh rất khủng khiếp nhưng họ không biết!
Hòa Thượng nói: “Con người vì sao không thể nói lời thành thật? Đều là vì tham “danh vọng lợi dưỡng”, thỏa mãn “năm dục sáu trần”, Chúng ta đều có “cái ta”, “cái của ta” rất kiên cố nên phải nói lời gian dối. Phật Bồ Tát vô ngã, không có “cái ta” nên các Ngài chỉ nói lời thành thật. Nếu chúng ta nói lời không thật thì người khác sẽ nhận ra. Hòa Thượng nói: “Bạn chỉ gạt được những người tâm ý qua loa, những người có tâm se se thanh tịnh thì sẽ nhận ra ngay”.
Hôm qua, tôi tiếp một vị khách, Thầy đã từng ở chùa Đông Lâm, của Tổ Huệ Viễn ba năm và cũng từng tu ở Đông Thiên Mục Sơn, trong khi nói chuyện, tôi nói ra những tâm cảnh của Thầy hiện tại. Thầy nói lời cảm ơn tôi vì tôi đã nói lời thành thật. Tôi có thể nói thẳng, nói thật vì tôi vô tư, vô cầu. Nếu hằng ngày, chúng ta luôn sống trong tâm cảnh có tư, có cầu thì lời nói của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng. Trong khởi tâm động niệm, hành động, cách đối nhân xử thế của chúng ta mà không có tư, không có cầu thì chúng ta chắc chắn sẽ nói lời thành thật.
