Kính thưa Thầy và các Thầy Cô!
Chúng con xin phép chia sẻ một số nội dung chính mà chúng con ghi chép trong bài Thầy Vọng Tây giảng từ 4h50’ đến 6h00’, sáng thứ Sáu, ngày 27/06/2025.
****************************
PHẬT HỌC THƯỜNG THỨC
BÀI 116
CÁI GÌ GỌI LÀ THIỆN, CÁI GÌ GỌI LÀ ÁC
Chúng sanh chúng ta thường nhầm lẫn, việc ác thì cho rằng đó là việc thiện, việc thiện thì cho rằng đó là việc ác. Chúng ta tổ chức Lễ tri ân Cha Mẹ, tổ chức trại hè, mở trường học văn hoá truyền thống nhưng nhiều người cho rằng chúng ta làm như vậy là do bị nghiệp dẫn dắt. Chúng ta làm những việc đó không phải do nghiệp lực mà là do nguyện lực, chúng ta làm là vì từ bi xuất phương tiện. Nếu chúng ta bị nghiệp sai sử thì chúng ta sẽ làm để thoả mãn “danh vọng lợi dưỡng”, hưởng thụ “năm dục sáu trần”, “tham, sân, si, mạn” . Nhiều người học Phật không phân biệt được rõ ràng việc thiện và việc ác.
Hòa Thượng nói: “Người chân thật học Phật biết những việc lợi ích cho người khác đều là việc thiện, những việc lợi ích cho chính mình đều là việc ác vì những việc làm lợi ích cho chính mình sẽ làm chính mình tăng thêm tham, sân, si”. Khi chúng ta làm việc vì bản thân, nếu việc thành thì chúng ta thường khởi lòng tham, việc không thành thì chúng ta khởi sân, si. Chúng ta bị chi phối bởi tham, sân, si thì chúng ta chắc chắn đi vào ba đường ác.
Ngày trước, Hòa Thượng đọc thấy một bài báo có tiêu đề: “Tham thúc đẩy xã hội phát triển”. Hòa Thượng nói, nếu mọi người đều lấy tham là động lực thì chắc chắn sẽ có tranh dành, mâu thuẫn và dẫn đến chiến tranh. Chúng ta làm những việc lợi ích cho chính mình thì sẽ khiến chúng ta tăng trưởng tham, sân, si.
Người xưa nói: “Phật Bồ Tát thành nhân chi mỹ bất thành nhân chi ác”. Phật Bồ Tát chỉ thành tựu việc tốt cho người, không thành tựu việc xấu cho người. Ma thì giúp chúng ta thoả mãn tâm tham. Nếu chúng ta giúp người khác thoả mãn tham cầu, mong muốn thì chúng ta đã sai. Chúng ta phải giúp người tăng trưởng Giới - Định - Tuệ, viễn ly tâm tham cầu, tư dục.
Nhiều người đã tu hành nhiều năm nhưng họ vẫn nghĩ rằng, những gì họ có là do Phật thành toàn cho họ. Thí dụ, có người ngày trước tu hành ở một đạo tràng nhỏ, sau này, họ có những đạo tràng lớn hơn thì họ cho rằng đó là do Phật A Di Đà giúp. Phật A Di Đà chỉ giúp chúng ta sớm vãng sanh, không giúp chúng ta thoả mãn “danh vọng lợi dưỡng”. Tất cả chư Phật Bồ Tát đều muốn giúp chúng ta viễn ly “tham, sân, si, mạn”, mau chóng thoát khỏi tam đồ ác đạo.
Hòa Thượng nói: “Chúng ta làm những việc lợi ích cho người khác thì chính chúng ta sẽ tăng trưởng tâm đại từ đại bi, tăng trưởng tam học, lục độ. Người học Phật phải hiểu rõ đạo lý này!”. “Tam học” là Giới - Định - Tuệ, “Lục độ” là sáu phép tu của Bồ Tát Đạo, bao gồm bố thí, trì giới, nhẫn nhục, tinh tấn, thiền định, trí tuệ. Chúng ta giúp người, người thì có niềm vui, chúng ta thì tăng trưởng Giới - Định - Tuệ, tăng trưởng lục độ.
Hòa Thượng thường dạy chúng ta: “Thiệt thòi là phước”. Chúng ta chịu thiệt thòi là chúng ta đã giúp mình tiêu nghiệp cũ. Chúng ta thoả mãn tham cầu của chính mình thì chúng ta sẽ tăng thêm nghiệp. Người chân thật học Phật thì sẽ hiểu rõ đạo lý này, nên họ mọi lúc, mọi nơi đều xả mình vì người.
Hòa Thượng nói: “Chúng ta phải tường tận cái gì là thiện, cái gì là ác. Đoạn ác tu thiện là chúng ta nhất định đoạn tuyệt tư tưởng, hành vi, ý niệm vì mình”. Việc đoạn tuyệt tư tưởng, hành vi, ý niệm vì mình rất khó, chúng ta thường luôn vì chính mình. Hòa Thượng từng nói: “Thế gian không phải chốn dễ đùa”. Nếu chúng ta không cẩn trọng thì chúng ta sẽ luôn vì “cái ta” và “cái của ta”.
Hòa Thượng nói: “Chúng ta chân thật bỏ đi ý niệm, tư tưởng, hành vi vì chính mình thì chúng ta mới có thể mỗi niệm vì chúng sanh, giúp đỡ tất cả chúng sanh phá mê khai ngộ, lìa khổ được vui. Đây mới chân thật là tu thiện”. Người thế gian thích làm từ thiện nhưng họ dùng tâm gì để làm? Nếu chúng ta dùng tâm ảo danh ảo vọng, tự tư tự lợi, thoả mãn “năm dục sáu trần” để làm từ thiện thì chúng ta sẽ gây nguy hại cho chúng sanh và cho chính mình.
Hòa Thượng đã từng nói: “Hằng ngày, chúng ta đi phóng sanh nhưng chúng ta biết đạo lý của việc phóng sanh không?”. Có người tuỳ tiện thả các loại cá mà không biết loài cá đó sống ở nước mặn, nước ngọt hay nước lợ, sống ở sông hay ở hồ. Ngày trước, có một nhóm người mời tôi tham gia phóng sanh cùng, tôi thấy họ dùng rất nhiều xe tải để chở cá, nếu chúng ta thả cá với số lượng lớn thì nhiều người sẽ muốn bắt những con cá đó lại. Hay có lần, tôi nhìn thấy một số người đựng cá lóc trong thùng để mang đi phóng sanh, trong khi một số người dân quanh đó đang ngồi nướng cá lóc. Nếu chúng ta thả các loài cá sống ở ao, hồ xuống sông thì các loài cá này không sống được ở nơi nước chảy nên chúng sẽ bị dạt vào hai bên bờ sông và mọi người sẽ đến bắt. “Phóng sanh” là cứu giúp, thương yêu chúng sanh, tạo hoàn cảnh tốt nhất để chúng sanh tiếp tục sống. Nếu chúng ta không thể tạo được hoàn cảnh tốt nhất để chúng sanh tiếp tục sống thì tốt nhất là chúng ta đừng làm! Ngày trước, khi tôi sống ở quận 6, tôi nhìn thấy mọi người mua cá ở chợ và mang thả ở bờ kênh, nơi nước đang bị ô nhiễm nặng.
