TU HOA NGHIÊM ÁO CHỈ VỌNG TẬN HOÀN NGUYÊN QUÁN

Người giảng: Lão Pháp Sư Tịnh Không

Tập 41

Xin chào các vị pháp sư, các vị đồng tu, xin mời ngồi! Mời xem “Tu Hoa Nghiêm Áo Chỉ Vọng Tận Hoàn Nguyên Quán”. Kinh văn tờ thứ bảy, hàng thứ nhất. Chúng ta đọc từ câu đầu tiên hàng thứ nhất; còn có bốn chữ, ở hàng sau cùng của tờ thứ sáu, đây mới xem là một đoạn.

Kinh văn: “Đương tri nhất trần, tức lý tức sự, tức nhân tức pháp, tức bỉ tức thử, tức y tức chánh”.

Phía trước chúng ta đã học đến chỗ này, hôm nay chúng ta xem tiếp:

Kinh văn: “Tức nhiễm tức tịnh, tức nhân tức quả, tức đồng tức dị, tức nhất tức đa, tức quảng tức hiệp, tức tình tức phi tình, tức tam thân tức thập thân”.

Đoạn này đã nói chính là pháp môn không hai mà trong Đại Thừa Giáo đã nói. “Tức” chỗ này chính là nói, hôm qua nói đến “tức đương tức chánh”. Y báo là hoàn cảnh đời sống của chúng ta. Từ chỗ nhỏ mà nói, y phục mặc sát trong người là áo lót, đây là hoàn cảnh nhỏ. Từ chỗ lớn mà nói, tận hư không khắp pháp giới đều là hoàn cảnh y báo của chúng ta. Trong hoàn cảnh y báo, khác biệt lớn có thể nói là hoàn cảnh nhân sự. Ngày nay chúng ta được thân người, ở trong cõi người, người rất nhiều, Phật pháp gọi là chánh báo. Chánh báo là chính mình. Ngoài mình ra, những người khác là thế gian hữu tình trong y báo của chúng ta. Thế gian hữu tình bao gồm tất cả động vật. Nếu như từ trong Phật pháp mà nói, mười pháp giới y chánh trang nghiêm đều là hoàn cảnh y báo của chúng ta. Ngoài chúng sanh hữu tình ra, còn có vô tình; vô tình là cây cối hoa cỏ, sơn hà đại địa. Giữa vũ trụ bao gồm tất cả hiện tượng thảy đều bao gồm ở trong đó. Tại vì sao nói “tức y tức chánh”? Chính là y báo, chính là chánh báo, y báo chính là chánh báo, chánh báo chính là y báo. Việc này chúng ta ở “Hoàn Nguyên Quán” từ phía trước học đến đây.

Từ phía trước đồng tu học mãi đến chỗ này thì không có vấn đề gì, có thể khẳng định sự việc này là thật, không phải giả. Vì sao vậy? Cùng đồng một tự tánh biến hiện ra, giống như Đại sư Huệ Năng đã nói: “Nào ngờ tự tánh năng sanh vạn pháp”. Giữa vũ trụ bao gồm tất cả hiện tượng, không luận là hiện tượng vật chất, hiện tượng tinh thần. Hiện tượng vật chất là cây cối hoa cỏ, núi sông đại địa, hiện tại gọi là tinh cầu, tinh hệ, thái không. Hiện tượng tinh thần là chư Phật Bồ Tát, chư thiên trong mười pháp giới. Nhân loại, súc sanh, ngạ quỷ, địa ngục đều là thuộc về một phần của hữu tình. Thực tế mà nói, hiện tại chúng ta biết rồi.

Trên "Kinh Hoa Nghiêm" nói rất hay: "Tình dữ vô tình đồng viên chủng trí". Câu nói này rất khó hiểu. Nếu như bạn tường tận “tức y tức chánh”, câu nói này giải quyết vấn đề rồi. Y chánh là một không phải hai, cho nên tình dữ vô tình (chỗ này phía sau có một câu nói: "tức tình tức phi tình", phi tình chính là vô tình) đồng viên chủng trí. Vì sao vậy? Chúng ta phải biết vũ trụ từ do đâu mà có? Ta từ nơi nào đến? Ở phía trước "khởi nhị dụng", ở trong đoạn lớn này chỉ chuyên môn thảo luận vấn đề này, khởi nguồn của vũ trụ, khởi nguồn của sinh mạng. Sinh mạng này không phải nói ai khác, mà là nói chính mình. Trên Kinh Phật thường hay dùng “mộng huyễn bào ảnh” để làm thí dụ. Thí dụ này rất hay. Chúng ta bình lặng mà tư duy, chúng ta đều có kinh nghiệm nằm mộng, có lần nào trong mộng không có mình hay không? Chỉ cần bạn nằm mộng thì trong mộng nhất định có mình. Chính bạn là chánh báo, cảnh giới trong mộng chính là y báo, sanh khởi nhất định là cùng lúc. Khi bạn tỉnh lại, cảnh giới này tiêu mất, cũng là đồng thời. Trên thực tế, cả thảy đại vũ trụ cũng gần giống như cảnh giới trong mộng, khởi diệt đều là đồng thời. Cái khởi diệt này hiện tại chúng ta biết được thời gian rất ngắn. Chúng ta nói sát na, sát na là còn quá dài. Phật nói với chúng ta một khảy móng tay có sáu mươi sát na (sát na là một phần sáu mươi của một khảy móng tay), một sát na có chín mươi lần sanh diệt. Chỗ này Phật nói ở trên "Nhân Vương Kinh". Bồ Tát Di Lặc nói với chúng ta, một khảy móng tay có bao nhiêu ý niệm? Có ba mươi hai ức trăm ngàn niệm. Ba mươi hai ức trăm ngàn niệm không thể nào so được với sáu mươi. "Mỗi niệm thành hình, hình đều có thức". Hình chính là hiện tượng của vũ trụ, hiện tượng của y báo; thức là hiện tượng của chánh báo. Hình giai hữu thức, cho nên không luận là động vật, thực vật, khoáng vật, thậm chí đến hư không, có kiến văn giác tri hay không? Có! Có thọ-tưởng-hành-thức hay không? Có! Khi bạn mê thì có thọ-tưởng-hành-thức, khi bạn giác ngộ thì không có thọ-tưởng-hành-thức, mà có kiến văn giác tri. Kiến văn giác tri là từ trong tự tánh vốn sẵn đầy đủ, mê mất tự tánh thì biến thành thọ-tưởng-hành-thức. Sự việc chính là như vậy, cho nên y chánh không hai.