GIẢNG TỌA NHÂN SANH HẠNH PHÚC

LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRẺ THƠ TIẾP NHẬN GIÁO DỤC PHẨM ĐỨC

TẬP 3

Người giảng: Thầy giáo Thái Lễ Húc

Thời gian: Ngày 08 tháng 05 năm 2009

Địa điểm: Nghị Viện Thành Phố Hợp Nam

Cẩn dịch: Vọng Tây cư sĩ, Mộ Tịnh cư sĩ

*******************

Chư vị nhà giáo ưu tú ngành giáo dục, chư vị trưởng bối, chư vị bằng hữu, chào mọi người.

Kinh điển mà lão tổ tông chúng ta để lại, đó không phải lý luận, mà đó là thứ mà mỗi một con người trong cuộc sống đều làm được. Vì vậy, trên thực tế những kinh điển này là một quyển sách, đem đời sống thánh hiền nhân của tổ tông chúng ta ghi chép lại, chúng ta xem “Luận Ngữ” “Mạnh Tử” đều là như thế. Thánh hiền nhân đã làm được thì bản thân chúng ta cũng có thể làm được.

Vừa rồi tôi có nêu ví dụ là vị chủ nhiệm giáo vụ, ông đã làm ra sự ảnh hưởng lớn như vậy, cho nên những giáo huấn này tuyệt đối không phải dành để đặt trên giá sách, mà đó là thứ có thể làm được. Thế nhưng chúng ta muốn làm thì phải nắm được cương lĩnh. Thực ra cương lĩnh chính là đạo đức, là ngũ luân đại đạo, sau đó là bát đức “Hiếu - Để - Trung - Tín - Lễ - Nghĩa - Liêm - Sỉ” mà chúng ta đã biết rất rõ, còn có một cách nói khác nữa, đó là “Trung - Hiếu - Nhân - Ái - Tín - Nghĩa - Hòa - Bình”. Khi chúng ta đã nắm được ngũ luân bát đức thì cương lĩnh trí tuệ của cả 5000 năm chúng ta đều đã nắm lấy được mấu chốt. Vậy chúng ta hãy xem lại hết 12 đức mục này, trên thực tế là nó có trình tự thứ lớp. Hiếu là gốc. Chúng ta vừa thấy cái gốc rễ thì rất là nhạy cảm, bởi vì “Quân tử vụ bổn bổn lập nhi đạo sinh”; tìm thấy gốc rễ rồi thì gia đạo mới có thể thành tựu, sự nghiệp mới có thể thành tựu; không tìm được cái gốc rễ, sau này vẫn là rất khó tránh khỏi thất bại.

Mọi người hãy suy nghĩ kỹ xem, bây giờ phước không qua được mấy đời? Bây giờ không phải là ba đời, một đời cũng lo không nổi nữa, thậm chí chúng ta còn sơ suất giáo dục đạo đức. Bản thân tôi khi còn ở trường học cũng cảm thấy khóa sau không bằng khóa trước, tố chất con người giảm xuống với tốc độ nhanh chưa từng có, không phải chỉ là đức hạnh, ngay cả trình độ ngữ văn, năng lực học tập đều giảm sút, mà đầu nguồn của dòng nước chảy chính là đạo đức. Vì vậy chúng ta nhìn thấy rất nhiều thanh niên, căn bản đức hạnh của chúng không vững, vừa ra xã hội kiếm được ít tiền thì xa hoa, dâm dật, tập tính liền bị nhiễm ô. Cho nên họa phước là dựa nhau, nếu như không có đức thì phước cũng là họa. Người không có tiền vẫn không đến nỗi làm việc xấu, khi tiền có nhiều rồi thì tập tính liền bị nhiễm xấu hết. Cho nên phải cắm cái rễ của đức trước, chứ không cầu tiền tài trước, nếu không thì tai họa sẽ đến, có thể đều không biết được.

Chúng ta xem, cái gốc rễ này là “Hiếu”, “Để - Trung - Tín” là gốc. Hãy xem chúng ta xử lý, “Để” là yêu thương người khác, “Trung” là tận tâm tận lực, “Tín” là thành tín sống chung với người. Đây là cái gốc của việc làm người. Lại nâng lên “Lễ - Nghĩa - Liêm - Sỉ”, cái này là cành nhánh. Lão tổ tông chúng ta thường thường ở trong đại tự nhiên, nhận được dẫn dắt cành nhánh này của cuộc đời. Lên cao nữa là “Nhân - Ái - Hòa - Bình”, cái này mới là hoa quả, khai hoa kết quả của đời người. Gốc là bắt đầu từ đâu? Bắt đầu từ gia đình, “Hiếu” là “sự thân”, tức là phụng sự cha mẹ. “Để - Trung - Tín” là kính sư trưởng, là tâm cung kính, “Để” chính là đối với trưởng bối, với người chung quanh. “Lễ - Nghĩa - Liêm - Sỉ”, “quốc chi tứ duy, tứ duy ký trương quốc nãi phục hưng, tứ duy bất trương quốc nãi diệt vong”. Cho nên chúng ta ra xã hội, phải có thể làm tốt vai diễn của mình để lợi ích xã hội. Lễ Nghĩa Liêm Sỉ này, người xưa gọi là sự quân, hiện giờ có thể chính là tại đơn vị bạn làm việc. Bạn đối với cấp trên của mình phải có sự cung kính và sự tận trung; đối với đơn vị, bạn cũng phải tận trung, đây là việc của quân. “Nhân Ái Hòa Bình”, đó chính là ái chúng, yêu thương mọi người, đây là đại ái.

Chúng ta dạy học, chúng ta hy vọng bọn trẻ nhân ái hòa bình, nhưng căn cơ của chúng không có, cho nên chúng không nâng cao lên được. Thời đại này lý tưởng rất nhiều, khẩu hiệu rất nhiều, nhưng rất khó thực hiện, vẫn phải là nỗ lực từ cái gốc. Cho nên các vị thấy, tấc cả 12 cái đức này là từ trong hiếu đạo mà dẫn phát ra ngoài. Chúng ta hãy nghĩ, chúng hiếu thảo rồi, “anh thương em, em kính anh”, chúng hiểu được “để”; tận tâm tận lực mà chăm sóc cho cha mẹ, sau khi nội hóa thì đối với người khác chúng cũng tận tâm tận lực. Chúng sẽ không nói dối với cha mẹ, chúng không muốn dùng đức hạnh làm ô nhục cha mẹ, cho nên chúng không thể không giữ chữ tín.